کلیسای وانک جلفای نو اصفهان از بدو تأسیس دارای کتاب های خطی بوده، که بعدها کتاب های چاپی نیز بدین مجموعه افزوده شده است، اما تا سال 1844 این کتاب ها فاقد مکان و محل نگهداری مخصوص بوده است.

طبق شواهد مورخ جلفایی هاروطون در هوهانیان، در دوران پیشوایی اسقف هوهانس سورنیان برای نخستین بار قسمتی از سالن نهارخوری کلیسای وانک  به کتابخانه تبدیل شده است، به طوری که کتاب های خطی و چاپی کلیسای وانک در آن مکان گردآوری و نگهداری شدند.

به مرور زمان تعداد این کتاب ها به قدری افزایش یافت، که در سال های 6-1905 بنای جداگانه «کتابخانه کلیسای وانک» به یاد مورخ هاروطون درهوهانیان و حمایت های مالی فرزندش تادئوس تأسیس گردید.

در سال 1972 به همت خلیفه وقت اسقف گارگین سارگیسیان، کتابخانه بازسازی شده و در سال 1974 مصادف با 800-مین سالگرد وفات نرسس شنورهالی، بنابر پیشنهاد خلیفه وقت مسروپ آشجیان طی مراسمی این مرکز با نام کتابخانه «نرسس شنورهالی مقدس» نامگذاری شد.

در سال 2014 براساس تصمیم شورای خلیفه گری ارامنه اصفهان و  با بهره مندی از خیریه مرحوم بانو آلنوش طریان بنیانگذار اختر فیزیک ایران، کتابخانه «نرسس شنورهالی مقدس» مورد بازسازی بنیادین قرار گرفته در همان سال طی مراسم باشکوهی به دست جاثلیق اعظم آرام اول افتتاح گردید.

در سال 2016 تفاهم نامه همکاری بین شورای خلیفه گری ارامنه اصفهان و کتابخانه ملی ارمنستان به امضاء رسید. در این راستا نسخ دیجیتالی کتاب های نادری که از مجموعه ی کتابخانه ملی ارمنستان غایب بودند در اختیار کتابخانه مذکور قرار گرفت.

کتابخانه «نرسس شنورهالی مقدس» به سیستم مدرن کامپیوتری مجهز می باشد، همچنین فهرست دیجیتالی کتاب ها تهیه و تنظیم شده است. وب سایت کتابخانه(lib.norjugha.ir) این امکان را برای بازدیدکنندگان فراهم کرده تا به صورت آنلاین از کتاب های دیجیتالی این کتابخانه و نیز کتابخانه ملی ارمنستان بهره مند شوند.

در بخش ادبیات کودکان این کتابخانه انواع بازی های مهیج، مسابقه ها، نمایش های عروسکی و غیره اجرا می شود.

در کتابخانه «نرسس شنورهالی مقدس» تقریباً 16000 جلد کتاب ارمنی، 5000 جلد کتاب فارسی و 5500 جلد کتاب های خارجی (انگلیسی، فرانسوی، ایتالیایی، آلمانی و روسی) نگهداری می شود.

گنجینه کتابخانه 6600 جلد کتاب نادر متعلق به سال های 1641-1800 و 1800-1920 را در بر دارد. قابل ذکر است که نسخ دیجیتالی تمامی کتاب های فوق الذکر در کتابخانه دیجیتالی وب سایت کتابخانه قابل دسترسی می باشند.

در کتابخانه آرشیو روزنامه ایرانی ارمنی زبان «آلیک» و همچنین تقریباً 1500 جلد از انواع سالنامه های قدیمی، مجموعه تقویم ها (از سال 1800 تا کنون) و اعلامیه های چاپ جلفای نو نگهداری می شوند.

کتابخانه دارای اشتراک برخی از روزنامه ها و مجلات کشوری، استانی ونیز برخی از نشریات خارجی (ارمنی، فرانسوی، لبنانی، ایتالیایی، ترکی) است.

از امکانات کتابخانه «نرسس شنورهالی مقدس» عمدتاً اعضای جامعه ارمنیان بهره­مند می شوند، هرچند تعداد محققین، اساتید و دانشجویان فارسی زبان و به طور کلی غیر ارمنیان علاقه­مند  به تاریخ و ادبیات ارمنی نیز در بین متقاضیان کم نیست.

در کتابخانه به طور منظم نشست های ادبی، انواع نمایش ها، رونمایی و معرفی و نقد کتاب برگزار می شود.

فهرست کتاب های کتابخانه همه ساله با خرید از نمایشگاه های بین المللی ایرانی و ارمنی و همچنین با کتاب های اهدائی نویسندگان و کتاب دوستان هر روز پربارتر می شود.