Աղբիւր՝ www.alikonline.ir

«100-ամեակով ոչ սկսւում եւ ո՛չ էլ աւարտւելու է հայ ժողովրդի պահանջատիրութիւնը: Սա ընդամենը կարեւոր հանգրւան է, որպէսզի Հայոց Ցեղասպանութեան ճանաչումից անցնենք դէպի հատուցման իրաւական փուլ»:

Հայոց Ցեղասպանութեան 100-ամեակի Թեհրանի հայոց թեմի յանձնախմբի ատենապետ Արմենուշ Առաքելեանի վերոնշեալ արտայայտութեամբ, բացումը կատարւեց «Հայոց Ցեղասպանութեան լուսաբանումը համաշխարհային մամուլի առաջին էջերին» ցուցահանդէսի եւ գրքի շնորհանդէսի, ներկայութեամբ գրքի հեղինակ եւ Ծիծեռնակաբերդի թանգարան-ինստիտուտի տնօրէն Հայկ Դեմոյեանի:

Հայոց Ցեղասպանութեան 100-ամեակի Թեհրանի հայոց թեմի յանձնախմբի նախաձեռնութեամբ, երէկ նոյեմբերի 14-ին, երեկոյեան «Արարատ» մարզաւանի «Վաչիկ Ղարաբէգեան» սրահում կազմակերպւած ցուցահանդէսին, ներկայացւել էին 60 պատկերներ, որոնք արտացոլում էին հայ ժողովրդի դէմ Օսմանեան կայսրութեան կողմից իրագործւած Ցեղասպանութեան վերաբերեալ ժամանակի միջազգային մամուլի առաջին էջերում լոյս տեսած պատկերաւոր յօդւածները, որոնցից իւրաքանչիւրը ունէր հակիրճ բացատրութիւն հայերէնով, անգլերէնով եւ պարսկերէնով:

Յանձնախմբի ատենապետը իր բացման խօսքի մէջ նշեց, որ ցուցահանդէսում ներկայացւած նմուշների մէջ տեղ են գտել նաեւ մի քանի նմուշներ՝ իրանական ժամանակի մամուլի էջերից:

Նա անդրադառնալով Ցեղասպանութեան իրողութիւնը այլ ազգերին ծանօթացնելու անհրաժեշտութեանը՝ աւելացրեց. «Մեր աշխատանքներն առաւելաբար ուղղւած են պարսիկ հայրենակիցներին, որպէսզի նրանք իրազեկւեն եւ մասնակից դառնան Հայոց Ցեղասպանութեան դատապարտմանը: Այդ առիթով յիշեալ ցուցահանդէսը կիրակի եւ երկուշաբթի, նոյ. 16-ին եւ 17-ին ցուցադրութեան է դրւելու Թեհրանի «Արասբարան» մշակութային կենտրոնում»:

Ապա հրաւիրւեց օրւայ բանախօս գրքի հեղինակ Հայկ Դեմոյեանը: Բանախօսը, նախ համապարփակ տողերով անդրադարձաւ իր հեղինակած գրքի բովանդակութեանը:

Նա նշեց, որ գրքում ներկայացւած 9 երկրների թերթեր ժամանակին իրենց առաջին էջերում անդրադարձել են Օսմանեան կայսրութեան մօտ բռնութեան մշակոյթին եւ աւելացրեց. «Գրքի ու ցուցադրութեան հզօրութիւնը կայանում է նրանում, որ կարող ենք ուղղակի ցուցադրել առանց որեւէ լրացուցիչ մեկնաբանութեան»:

Հայոց Ցեղասպանութեան թանգարան-ինստիտուտի տնօրէնը աւելացրեց, որ գիրքը իր 12-րդ մենագրութիւնն է եւ դա համարեց իր աշխատանքի կիզակէտը, որը 8 տարիների հետեւողական ջանքերի արդիւնքն է:

Իր արտայայտութիւնների 2-րդ բաժնում նա խօսեց այն մասին թէ Մեծ Եղեռնի 100-ամեակի սեմին ինչ աշխատանքներ են տարւել, ինչ ծրագրեր կան յաջորդ տարւայ համար եւ ընդհանրապէս որն է համահայկական ռազմավարութիւնը:

Նա աւելացրեց, որ թանգարանը փորձել է նոր ռազմավարութիւն մշակել Հայոց Ցեղասպանութեան թեմայի պատկերագրութիւնը շրջանառութեան մէջ դնելու համար, որը վերաբերում է թէ՛ մամուլի առաջին էջերին, թէ՛ գրականութեանը, եւ թէ՛ մինչ օրս անյայտ լուսանկարներին եւ կինոնկարներին: Բանախօսը նշեց, որ յաջորդ տարի թանգարանը հանդէս է գալու 25 տարբեր խորագրերով եւ նիւթերով, ժամանակաւոր ցուցադրութիւններով եւ ցուցահանդէսներ են լինելու տարբեր երկրներում: Բանախօսը թանգարանի առաքելութիւնը համարեց թէ՛ Սփիւռքին, թէ՛ հայաստանեան հաստատութիւններին նիւթ մատակարարել Հայոց Ցեղասպանութեան մասին:

Հայկ Դեմոյեանը տարւող բոլոր աշխատանքների գլխաւոր նպատակը համարեց այն, որ պէտք է ունենալ թիրախ լսարաններ եւ աւելացրեց. «Մեր ռազմավարութեան մէջ պէտք է նկատի ունենանք 3 լսարաններ: Առաջինը միջազգային լսարանը: Մենք ցանկացած երկրի յիշողութեան եւ պատմութեան հետ ագուցւած պէտք է ներկայացնենք Ցեղասպանութեան թեման: 2-րդ լսարանը՝ թուրքականն է, իսկ 3-րդը՝ հայկականը եւ մենք պէտք է մրցունակ եւ հոգեբանօրէն ուժեղ սերունդ դաստիարակենք թէ՛ Սիփիւռքում, թէ՛ Արցախում, եւ թէ՛ Հայաստանում»: Նա հանգամանօրէն անդրադարձաւ Հայաստանում Հայոց Ցեղասպանութեան պետական յանձնաժողովի աշխատանքներին: Ինչպէս նաեւ կարեւորութեամբ անդրադարձաւ միասնական աշխատանքները ընդլայնելու անհրաժեշտութեանը եւ աւելացրեց, որ բոլոր աշխատանքների հիմնական նպատակը եւ ռազմավարութիւնը պէտք է ուղղւած լինեն Հայաստանի, Արցախի եւ Սփիւռքի ու մի խօսքով համահայկական անվտանգութեանը եւ միասնական դարձնել մօտեցումները: Բանախօսը այսպէս եզրափակեց իր ելոյթը. «Մեր նոր սերունդը պէտք է գիտակցի իր առաքելութեան կարեւորութիւնը, պէտք է միասնաբար աշխարհին ապացուցենք, որ մեզ բաժան-բաժան անելը անհնար է»:

Ելոյթի աւարտին պրն. Դեմոյեանը հանգամանալից պատասխանեց-լուսաբանեց հարցումներով հանդէս եկող լսարանին մասնակից մի քանի ազգայինների:

Օրւայ միջոցառմանը ներկայ էին նաեւ Իրանում Հայաստանի Հանրապետութեան արտակարգ եւ լիազօր դեսպանը եւ դեսպանութեան աշխատակազմը, Իսլ. խորհրդարանում իրանահայ զոյգ պատգամաւորները, յարանւանութիւնների, ազգային իշխանութեան ու մարմինների ու միութիւնների, «Ալիք» հաստատութեան ներկայացուցիչները եւ հրաւիրեալներ: