Աղբիւր՝ www.hyeli.com
Հայաստանի ազգային արխիւը նախատեսում է ստեղծել Հայոց ցեղասպանութեան զոհերի մասին շտեմարան, որտեղ կը լինեն նրանց անձնական տւեալները՝ անուն ազգանուն, ընտանիքի մասին տեղեկութիւններ եւ այլն: Նման աշխատանքի փորձ ունեն հրեաները: «Մենք, ցաւօք, այդ հնարաւորութիւնները չունենք, քանի որ շատ ժամանակ է անցել եւ նրանք ովքեր կարող էին տեղեկութիւններ հաղորդել, այլեւս չկան, առաւել եւս չկան լուսանկարները: Գիտակցում ենք, որ 1.5 միլիոն զոհերի անունները հաւաքելն անհնար է, բայց մի մասի վերաբերեալ տեղեկատւութիւն կայ եւ մենք պէտք է հաւաքագրենք՝ ներկայացնելով մէկ տեղում»,- այս մասին «Լայֆ.Փանորամա»-ին ասել է Ազգային արխիւի տնօրէն Ամատունի Վիրաբեանը:
Օրինակ, կան պահպանւած տեղեկութիւններ 30 հազար որբի մասին, որոնք փաստաթղթերում նշւած են ծնողների անուններով, հետեւաբար այդ ճանապարհով տեղեկութիւններ դուրս կը բերւեն նաեւ ծնողների մասին:
Նախնական տւեալներով, հնարաւոր է վերականգնել շուրջ 300 հազար մարդու մասին տեղեկատւութիւն: Ամատունի Վիրաբեանի խօսքով՝ նման տեղեկատւութեան աղբիւրները տարբեր են՝ գրականութեան մէջ պահպանւած վկայութիւններ, մամուլի հրապարակումներ եւ այլն: Զոհերի մասին տեղեկատւութիւնն առանձնացնելու համար օգտագործւելու են ոչ միայն Հայաստանում պահւող գրականութիւնն ու փաստաթղթերը, այլեւ ուսումնասիրւելու են այլ երկրների արխիւային գործերը: Մասնաւորապէս, Սիրիայի, Բուլղարիայի, Յունաստանի, Ֆրանսիայի, Եգիպտոսի եւ այլն: Անդրադարձ կը կատարւի նաեւ Մեծի տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութեան արխիւներին:
Մշակւել է համապատասխան համակարգչային ծրագիրը եւ աշխատանքներն սկսւած են: Արխիւի 10 աշխատակից զբաղւում է այդ գործով: Տեղեկատւութեան որոշակի քանակութիւն ունենալու դէպքում Հայաստանի ազգային արխիւը կը տեղադրի համացանցում: