«Երբ Շաբաթ օրն անցաւ, Մարիամ Մագդաղենացին, Յակոբոսի մայրը՝ Մարիամը եւ Սողոմէն, գնացին խունկ գնեցին եւ պատրաստեցին, որպէսզի գնան եւ օծեն Յիսուսի մարմինը»:
(Մարկոս 16.1)

Սուրբ Յարութեան Տօն
(21 Ապրիլի, 2019)
Ս. Յովհաննու Կարապետ Եկեղեցի

- Ամբողջ Քրիստոնէական աշխարհը հոգեկան անհուն բերկրանքի մէջ է գտնւում՝ մօտակայ հանդերձեալ Զատկւայ տօնակատարութեան պատճառով, իսկ մենք, որպէս Հայաստանեայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու հաւատացեալ եւ հարազատ զաւակներ, հոգեպէս մենք մեզ նախապատրաստում ենք՝ դիմաւորելու մեր եկեղեցական օրացոյցի մեծագոյն եւ հրաշափառ տօնը՝ Յիսուս Քրիստոսի Սուրբ Յարութիւնը:

Թէեւ ոչ միայն Համատեսական Աւետարանների, այլեւ բոլոր 4 Աւետարանների մէջ արձանագրւած ենք գտնում Քրիստոսի Յարութեան դրւագը, սակայն, Յարութեան այս դէպքն սկսում է մի տխուր պատկերի նկարագրումով: Ինչպէս ընտրւած բնաբանի մէջ ենք կարդում, իւղաբեր կանայք, սգաւոր, տխուր, հիասթափւած, բայց մանաւանդ ճարահատ ու յուսալքւած, խունկ են գնում եւ պէտք եղած բոլոր նախապատրաստական աշխատանքներն են կատարում, որպէսզի գնան եւ օծեն Յիսուսի դիակը:

Իւղաբեր կանայք միակ խմբակը չէին, ովքեր մատնւել էին այդպիսի հոգեկան անկեալ ու անբացատրելի իրավիճակի, այլ նրանք պարզապէս «ներկայացուցիչներ»-ն էին մնացեալ ոչ միայն այստեղ ու այնտեղ թաքստոց գտած առաքեալների խմբի, այլեւ ամբողջ յուսահատւած հաւատացեալների եւ Քրիստոսի ցիրուցան եղած հետեւորդների, որոնց վառ օրինակները կարելի է կարդալ յարութեան դէպքին յաջորդող աւետարանական էջերում:

Ինչպէս բոլորի համար, իւղաբեր կանանց պարագային նոյնպէս, ամէն ինչ վերջնականապէս աւարտւել էր: Յիսուս Քրիստոսի ժայռափոր գերեզմանի մուտքին դրւած քարը, կարծէք աւելի ծանր ու հաստատուն կերպով, փակել էր հաւատացեալների թէ՛ հոգեկան եւ թէ՛ հոգեւոր ներաշխարհը, եւ որպէս տապանաքար՝ գերզմանի ճակատագրին էր մատնել նրանց հաւատքը, խաւարումի մատնելով ու անհետացնելով նրանց նւազագոյն յոյսի վերջին ճառագայթի ամենափոքր նշոյլն անգամ:

Կարո՞ղ էք երեւակայել կամ ձեր մտքի մէջ պատկերացնել թէ ինչպիսի հոգեկան իրավիճակի մէջ ու տրամադրութիւնների մէջ պէտք էր գտնւած լինէին իւղաբեր կանայք, երբ խնկերը գնեցին եւ նախապատրաստական աշխատանքները կատարեցին, որպէսզի գնան եւ օծեն այն դիակը, որն իրենց համար աշխարհի մեծագոյն արժէքն էր, ամենասիրւած անձնաւորութիւնը, իսկական ու միակ առաջնորդը, կեանքի ուղղիչը, հաւատքի վէմը, յոյսի աղբիւրը, խրատու եղբայրը, բայց ամէնից աւելի ու վեր՝ խոստացւած մարգարէութիւնների իրականացումն ու սպասւած Մեսիան:

Այս բոլորից յետոյ, երբ ականատես էին դարձել նրա անարդար դատապարտումից յետոյ անմարդկային չարչարանքներին ու անսպասելի խաչելութեան կամ անհաւատալի մահւան, ի՞նչ սրտով կամ հոգեկան անբացատրելի անկեալ վիճակով պիտի գնային օծելու Յիսուս Քրիստոսի անկենդան ու անշնչացած դիակը: Նրանց համար այլեւս վերջ էր գտել ոչ միայն արդարութեան ու ճշմարտութեան ձայնը, այլեւ մարել եւ ընկել էր հաւատքի ու յոյսի երկնակամարի վրայ փայլատակող ու շողացող երազների ամբողջ հոյլի նոյնիսկ վերջին աստղը: Այսպիսով, թէ՛ առաքեալների, թէ՛ հաւատացեալների եւ թէ՛ իւղաբեր կանանց համար իրենց առաքելութիւնը փակուղիի էր հանդիպել, մինչ կեանքն ու նրա ամբողջ ընթացքը իմաստազրկւել էր:

Ոչ ոք չի կարող մեղադրել կամ դատապարտել նման պարագաների մէջ կամ կացութիւնների դիմաց գտնւող անձանց: Նման պարագաների մատնւած եւ իրենց աձնական մորթի վրայ զգացած անձինք միայն կարող են հասկնալ թէ ինչ էր իսկական իրավիճակը այդ օրերի: Այդ նշանակում էր կորցնել ամէն ինչ, եւ այլեւս ոչի՛նչ չունենալ կառչելու կամ փարելու, որպէսզի նւազագոյն համոզումով կամ նոյնիսկ ինքնախաբէութեամբ շարունակէին կեանքի իրենց ընթացքը կամ խարխափելով յառաջանային դատարկ երկրագունդի անիմաստ ու սին կենցաղի քարքարոտ եւ փշոտ ուղիների մէջ:

Ինչքա՜ն փուչ, չնչին ու անարժէք են մարդկային մտածումներն ու ծրագրերը, եւ սրանց դիմաց, ինչքա՜ն ահեղ, վեհ, խորախորհուրդ, անճառելի ու վսեմ են Աստծու նախատնօրինումներն ու կամքը: Իւղաբեր կանայք, այդպիսի տրամադրութիւններով գնացին գերեզման, առանց իմանալու կամ նւազագոյն գաղափարն ունենալու, թէ մեկնում էին ոչ թէ դիակ զմռսելու կամ օծելու, այլ դիակից այնկողմ, կենդանաշունչ մարմնով յարուցեալ Փրկչի առաջին ականջալուր եւ ականատես վկաները դառնալու, այն աստիճան, որ իրենց տւած վկայութեան սկզբնական վիճակի մէջ, պիտի չհաւատային ու չընդունիէն նոյնիսկ իրենց ամենահարազատ առաքելակից եղբայրները, շաղփաղփութիւն համարելով նրանց բոլոր խօսքերն ու պնդումները:

Ա՛րդ, իւղաբեր կանայք, ովքեր գնացին իրենց գնած ու պատրաստած խնկերով Յիսուս Քրիստոսի դիակն օծելու, անակնկալի եկան, անսպասելին ու անհաւատալին տեսնելով ու լսելով: Նրանցից ո՞վ էր սպասում, որ նման պարագաներով ու պայմաններով լեցուն իրենց կեանքը, մի ակնթարթի մէջ, կարող էր ամբողջութեամբ յեղաշրջւել եւ կերպարանափոխւել՝ նոր իմաստ կամ նոր ուղղութիւն ստանալով:

Սիրելի հաւատացեալներ, մի պահ փորձենք բնաբանը տեղափոխել մեր անձնական կեանքի մէջ եւ տեսնենք թէ այս իմաստալից բնաբանի խորքում ինչ կայ թաքնւած, որ այսօր կարելի է մեզ համար նոր պատգամ դառնայ սուրբ Յարութեան այս հրաշափառ տօնի առիթով:

Իւղաբեր կանայք իրենց նախապատրաստական բոլոր աշխատանքները կատարեցին եւ խնկեր առնելով իրենց հետ, գնացին Յիսուս Քրիստոսի գերեզմանը: Այսօր, մենք եւս, մեր տներում կամ եկեղեցիներում, անձնական թէ հաւաքական մեր աղօթքների ընթացքին, բնական է որ խնկեր ծխելով փորձում ենք մեր աղօթքները, պաղատանքներն ու աղերսանքներն առաւել եւս հասանելի, լսելի ու ընդունելի դարձնել ամենակալ Աստծու մօտ: Սակայն, ներկայ ապականած աշխարհի մեղաւոր ու չար ընթացքն արդեօք ինչպիսի՞ պայմաններով ու պարագաներով է ճնշում մեզ վրայ, մեզ մատնելով իւղաբեր կանանց ապրած այդ նոյն հոգեմտաւոր զզւելի իրավիճակին:

Նման պարագաներում, ի՞նչ է լինում արդեօք մեր հակազդեցութիւնը այդ բոլորին, եւ նրանք ինչպիսի՞ ազդեցութեամբ խանգարում են կամ նոյնիսկ շեղում բարիի ճանապարհից մեր ուղիղ կամ աստւածահաճոյ ընթացքը: Նման օրերի կամ րոպէների, այդ հոգեվիճակը չի՞ կարող ազդել մեր աղօթական կեանքի վրայ, եւ արդեօք կարելի՞ է որ մեր քրիստոնէավայել աղօթասացութիւնը փոխակերպւի եւ վերածւի անվայել տրտունջի կամ դժգոհանքի: Այդպիսի իրավիճակի մէջ, տխուր ու տրտում սրտից բխած աղօթքի ընկերակցող խունկը, տհաճ ծուխի է վերածւում, ապականելով ոչ միայն մեր մթնոլորտը, այլեւ մեր աղօթքները:

Ա՛րդ, ի՞նչ է այս բոլորից խուսափելու գաղտնիքը:

Յարութեան տօնը, որպէս ներկայ դարիս քրիստոնեաներ, գալիս է մեզ պատգամելու հետեւեալ դաստիարակութիւնը.

Առաջին հերթին, ամբողջական ու հաւատարիմ հետեւորդը կամ այժմեան առաքեալը դառնալ մեր Տիրոջ ու Փրկչի՝ Յիսուս Քրիստոսի: Եթէ արժանավայել կերպով Քրիստոսի իսկական եւ հաւատացեալ աշակերտը դառնանք, ապրենք աստւածահաճոյ կեանք եւ Նրա բարի ճանապարհից չշեղւենք, մեր հաւատքն ու յոյսը ամբողջութեամբ վերահաստատենք Աստծու վրայ, բարեգործութիւններով հարստացնենք մեր կեանքերն ու ներողամիտ լինենք մեր նմանի նկատմամբ, Նա ոչ միայն մեր անիմաստ տրտունջները կանհետացնի, այլեւ մեր ապականած աղօթքի խնկի գարշահոտ ծուխը կը փոխակերպի գոհունակութեան ու փառաբանանքի խնկարկումի:

Իսկ մենք, եթէ կատարենք Քրիստոսի պատւիրանները, կարժանանանք աստւածային ողորմութեան ու գթութեան, եւ մեր Փրկչի օրինակով, թաղումը կը կատարենք մեր հին մեղաւոր անձնաւորութեան, նրա փոխարէն մեր ներաշխարհի հոգեկան գերեզմանից յարուցանելով առաջին ու սկզբնական մեր անմեղ եւ մանկական նախատիպարը, արժանանալով իսկական որդեգրութեան, եւ բացականչելով. «Քրիստոս յարեաւ ի մեռելոց: Օրհնեալ է յարութիւնն Քրիստոսի». ամէն: