«Կիրակի օրը, առաւօտեան շատ վաղ, Մարիամ Մագդաղենացին, Յովհաննան եւ Յակոբոսի մայրը՝ Մարիամը, ուրիշ կանանց հետ գերեզման եկան՝ իրենց հետ բերելով իրենց պատրաստած խունկերը» (Ղուկաս 24.1):
Ղուկաս Աւետարանչից մէջբերւած սոյն տողերը մեզ բացատրում են, թէ հրաշափառ Յարութեան վկաները, այդ օրերին, ինչպիսի ապրումների եւ մտածելակերպի մէջ էին գտնւում: Թէեւ Սուրբ եւ Անմահ Պատարագի ընթացքին ընթերցւած Ճաշու Աւետարանը, ըստ մեր հայրապետների կարգադրութիւնների եւ Հայաստանեայց Առաքելական Սուրբ եւ Ուղղափառ Եկեղեցու ծիսական-եկեղեցական օրացոյցի, ընտրել է չորս Աւետարաններից Մարկոս Աւետարանչի պատմած յարութեան դրւագը, սակայն աւելի նպատակայարմար է Ղուկասի արձանագրութիւնը՝ Յարութեան տօնի պատգամը փոխանցելու համար:
Առաքեալների եւ սպասարկող կանանց համար հոգեկան վիշտն ու տառապանքը աննկարագրելի էր, որովհետեւ շատերի միակ յոյսը հանդիսացող Յիսուսի խաչելութեան ու մահւան ականատես վկաները չէին կարող ըմբռնել ու հասկանալ թէ՝ Մեսիան, հակառակ բազում առիթներով Իր կատարած նախազգուշացման եւ տւած բացատրութեան, պէտք էր մատնւէր մեղաւոր մարդկանց ձեռքը, չարչարւէր, մահւան դատապարտւէր ու խաչւէր՝ երրորդ օրը յարութիւն առնելու համար:
Միթէ կարելի՞ բան է տեսնել կամ նոյնիսկ երեւակայել, որ աշխարհի Փրկիչը՝ Մեսիան, Յիսուս Քրիստոսը, որպէս կատարելութեան, սրբութեան, արդարութեան, մաքրութեան, անմեղութեան ու անարատութեան մարմնաւորում, որպէս Երկնաւոր Հօր Որդի, Իր աստւածային փառքից մերկանալուց եւ կատարելապէս մարդանալուց յետոյ, գերբնական երկրաւոր կեանք ապրելուց ու աշխարհի ամբողջ մարդկութեանը փրկութիւն խոստանալուց յետոյ, Աստծու պատգամներն ու խօսքերը մարդկանց փոխանցելուց յետոյ, աննախընթաց ու զարմանահրաշ գործեր կատարելուց յետոյ եւ Օրէնքը աննախադէպօրէն բացատրելուց եւ ամբողջացնելուց յետոյ գամւի խաչի վրայ, այնտեղ՝ որտեղ միայն մեղաւորներն ու մահապարտներն էին բարձրացւում նման անարգ մահով դատապարտուելուց յետոյ, մահանայ եւ Իր աւարտական վախճանը գտնի մի ժայռափոր գերեզմանի մէջ:
Կարելի չէ նման ըմբռնում ընդունել, ինչքան էլ լայնախոհ հասկացողութիւն փորձենք ցուցաբերել, եթէ ի մտի չունենանք հետեւեալ մեկնութիւնը կամ բացատրութիւնը. մեր Տէրը՝ Յիսուս Քրիստոսը չարչարւեց ու խաչւեց մեր մեղքերի համար:
Աստւածաշնչի Հին Կտակարանի առաջին գիրքը ներկայացող Ծննդոցի Ա. գլխի վերջին համարների մէջ կարդում ենք, թէ ինչպէս վեցերորդ օրը Աստւած Իր կերպարանքով ու նմանութեամբ ստեղծեց մարդ արարածը՝ արու եւ էգ: Լրիւ ստեղծագործութիւնն աւարտելուց յետոյ, ըստ Սուրբ Գիրքի վկայութեան, Աստւած տեսաւ թէ ամէն ինչ, որ ստեղծել էր՝ լաւ ու բարի էր:
Եթէ շարունակենք Աստւածաշնչի ընթերցումը, մանաւանդ Հին Կտակարանը, այնտեղ կը տեսնենք թէ ինչպէս մարդ արարածն սկսեց մեղանչել, եւ թէ ինչպէս իր մոլութիւններն ու Աստծուց կամակոր հետզհետէ հեռացումը պատճառ դարձան հրեշտականման սրբութեան գագաթնակէտից դէպի մեղքի անդունդ թաւալգլոր անկման: Նման պարագայի մէջ մարդ արարածը մեղքի տիղմից դուրս բերելու կարողութիւնը գերմարդկային ու գերբնական ուժ էր պահանջում, որի համար սակաւաթիւ կամ մատնահամար արդար մարդու հազիւ թէ կարելի էր հանդիպել Հին Ուխտի պատմութեան մէջ, որոնք կարողացել են Աստծու հաճութիւնը շահած լինել, այն էլ իրենց անձի փոխարէն, այլ ոչ թէ՝ այլոց:
Այս բոլորի հետեւանքով մի մեծ վիհ գոյութիւն ունէր Աստծու եւ մարդ արարածի միջեւ, որի փակումն ու անհետացումը անկարելի էր թւում մարդ էակին, սակայն ճիշտ այն պահին, երբ ամէն յոյս կորսւել էր, Աստծու փրկութեան ծրագրի գործադրման յարմար պահը յայտնւեց. Երկնաւոր Հօր կամքով եւ Սուրբ Հոգու միջոցով Որդին մարմնացաւ ու մարդացաւ: Աստւածորդին աշխարհ գալով՝ քարոզեց Աւետարանը, փրկութեան հրաւիրեց ամբողջ մարդկութեանն ու մեղաւորներին անխտիր, որպէս Գառն Աստուծոյ, Իր վրայ վերցրեց աշխարհի մարդկութեան մեղքերը, մեր փոխարէն Ինքն ստանձնեց դատապարտութիւնն ու մահւան վճիռը, չարչարւեց, խաչւեց ու թաղւեց, սակայն մահւանն ու դժոխքին յաղթելուց յետոյ յարութիւն առաւ՝ մեզ փրկութիւն բերելով:
Այսօր աստւածային փրկութեան այդ հրաւէրն ուղղւած է նաեւ մեզ: Երկընտրանքի առջեւ ենք կանգնել. կա՛մ կընդունենք հրաւէրն ու կը դառնանք լոյսի որդիներ, կա՛մ կմերժենք հրաւէրն ու ոչ միայն կը վերադառնանք մեղքի տիղմի նախնական վիճակին, այլեւ՝ «լինիցի յետինն չար քան զառաջինն»:
Զատկւայ Սուրբ Յարութեան այս տօնը թող մեզանից իւրաքանչիւրի համար նկատւի որպէս լաւագոյն առիթ՝ Աստւածորդուն զոհագործումով տրւած փրկութեան հրաւէրի համար, որովհետեւ Նա մեր փոխարէն մատնւեց հեթանոս մարդկանց ձեռքը, Իր վրայ վերցրեց մեր դատապարտութիւնն ու մահավճիռը, մեր փոխարէն չարչարւեց, խաչւեց ու թաղւեց, որպէսզի Իր հետ մենք եւս հոգեպէս յարութիւն առնելով յաղթականօրէն յայտարարենք մեր հաւատքը եւ համարձակօրէն աղաղակենք՝ ասելով.- «Քրիստոս Յարեաւ Ի Մեռելոց: Օրհնեալ Է Յարութիւնն Քրիստոսի»:
Աղօթիւք Եւ Օրհնութեամբ՝
Սիփան Եպս. Քէչէճեան
Առաջնորդ Սպահանի Հայոց Թեմի
13 Ապրիլի, 2022 թ.
Ազգային Առաջնորդարան
Նոր Ջուղա - Իրան