جلفای قدیم زمانی به شکل قطعه زمینی باریک به طول دو کیلومتر و عرض چهارصد تا پانصد متر در شمال رود ارس و در دامنه کوه هایی صعب العبور، در مجاورت ایالت نخجوان، واقع شده بود اما پس از تخریب کامل آن به دست شاه عباس امروزه دیگر اثری از حیات و آبادانی در آن باقی نمانده است.
جلفای قدیم از دو ویژگی جغرافیایی و تجاری بهره مند بود: اول آنکه وجود کوه های طویل و صعب العبور در حومه آن و عبور رودخانه خروشان ارس از شرق به غرب آن منجر به تقویت قدرت دفاعی شهر و مانع تهاجم به داخل آن شده بود و فضایی امن و آرام را، که لازمه توسعه و رونق تجارت است، برای ساکنان شهر فراهم آورده بود و دوم آنکه در ملتقای جاده ای قرار داشت که آسیای میانه را به ایران و سواحل شرقی دریای سیاه و جاده های بزرگ قفقاز متصل می ساخت و همین امر باعث شده بود که به یک مرکز عمده تجاری بین المللی تبدیل شود. به ویژه، پس از تصرف قسطنطنیه به دست ترکان عثمانی در قرن پانزدهم میلادی و قطع ارتباط تجاری غرب و شرق موقعیت تجاری جلفا اهمیت بیشتری پیدا کرد به طوری که یک مرکز عمده تجاری و انباری بزرگ از کالاهای مختلف شرق و غرب از جمله ابریشم به شمار می رفت.
برای خواندن متن کامل مقاله بر روی لینک زیر کلیک کنید.
دریافت مقاله زوال و ظهور جلفا به صورت PDF