به نقل از سایت: www.isna.ir
سال‌ها فعالیت در عرصه اقلیت‌های دینی و تعامل چهره به چهره با پیروان ادیان توحیدی، تجربه و شناخت خوبی از دغدغه‌ها، آرمان‌ها و روحیات جوامع اقلیت دینی در ایران برای «علی فریدونی»، مدیر کل مجامع، تشکل‌ها و فعالیت‌های فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به همراه داشته است.
به گزارش ایسنا، فریدونی در گفت‌وگو حاضر، بخشی از اطلاعات خود را در این زمینه به اشتراک گذاشته که به شرح زیر است:
با توجه به نقش اقلیت‌های دینی در دفاع مقدس و انقلاب اسلامی، وزارت ارشاد چه برنامه‌هایی برای پاسداشت آن‌ها ترتیب می‌دهد؟
اداره کل مجامع، تشکل‌ها و فعالیت‌های فرهنگی، به نمایندگی از معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، عهده‌دار خدمات فرهنگی به هموطنان پیرو ادیان توحیدی بوده و طی بیش از سه دهه، کوشیده‌است تعاملات و ارتباطات حسنه‌ای را فراتر از صرف فعالیت‌های نظارتی، با این عزیزیان به وجود آورد که این روند، در سال‌های اخیر از نظر کیفی و کمی، رشد و ارتقا یافته است. در حال حاضر، نوع روابط فی مابین وزارت متبوع با اقلیت‌های دینی، به گونه‌ای است که این قشر از اقشار جامعه ایران، خود را در غم و شادی ملت شریک می‌دانند و پا به پای جامعه اکثریت در مناسبت‌های مختلف، به‌ویژه سالگرد پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران، حضوری فعال دارند. به علاوه، این عزیزان که خود شهدای ارزشمندی را تقدیم انقلاب اسلامی کرده‌اند، در همه عرصه‌های سیاسی و اجتماعی نظام نیز مشارکت دارند، به‌ویژه در انتخابات مختلف که بعضاً خود دارای نامزد انتخاباتی نیز هستند. تلاش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر آن بوده که زمینه‌های برخورداری از حقوق شهروندی اقلیت‌ها را فراهم آورد. علاوه بر این، در تولید آثار و فعالیت‌های فرهنگی هم از آنان حمایت می‌کند.
این نهاد و اداره چه همکاری و تعاملی با دیگر نهادهای متولی اقلیت‌های دینی دارد؟
خوشبختانه بین این اداره کل و هموطنان پیرو ادیان توحیدی، حسن اعتماد وجود دارد؛ به‌گونه‌ای که تقریباً بیشتر مکاتبات و مراودات آن‌ها با هر نهاد دیگر از طریق یا با اطلاع این اداره کل صورت می‌گیرد.
با توجه به تجربیات کاری و تعامل نزدیک با اقلیت‌ها، اساساً نقش و جایگاه اقلیت‌ها در انقلاب را چطور ارزیابی می‌کنید و کدامیک نقش‌آفرینی بیشتری داشته‌اند؟
اصولاً جمهوری اسلامی ایران با برخورداری از یک قانون اساسی پیشرو و در نوع خود جامع، اهتمام ویژه‌ای به حقوق حقه اقشار مختلف ملت داشته‌است که اقلیت‌های دینی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. بنابراین، یک فرد غیر مسلمان در جمهوری اسلامی ایران به هیچ‌وجه احساس غربت یا بیگانه بودن ندارد. از این‌رو، در طول عمر ۴۰ ساله انقلاب، در هیچ صحنه‌ای، شاهد غیبت اقلیت‌ها نبوده‌ایم؛ از پیروزی انقلاب اسلامی گرفته تا دوران دفاع مقدس، از صحنه‌های انتخاباتی تا مشارکت‌های سیاسی و از فعالیت‌های مدنی گرفته تا تولید آثار فرهنگی و هنری. البته اینکه بخواهیم در میزان نقش‌آفرینی هر یک از اقلیت‌ها تفکیکی قائل شویم، شاید چندان منطقی به نظر نرسد زیرا همه آن‌ها به نسبت جمعیت خود مشارکت‌های مدنی و سیاسی داشته‌اند، ولی جامعه ارامنه را به دلیل اختلاف چشمگیری که در تعداد جمعیت خود نسبت به سایر اقلیت‌ها دارند، می‌توان به عنوان نقش‌آفرین ترین اقلیت دینی معرفی کرد.
با توجه به شناخت خود از اقلیت‌ها، دیدگاه آن‌ها نسبت به امام (ره) مقام معظم رهبری چگونه است و چه سیری را از انقلاب تا به امروز سپری کرده؟
امام خمینی (ره) ر ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی ایران، پذیرای مقامات مذهبی اقلیت‌های مختلف بودند و بر این نکته تأکید داشتند که ایران اسلامی به عنوان یک کشور توحیدی، به همه اقشار و از جمله اقلیت‌ها تعلق دارد، بنابراین چه در قانونگذاری و چه اجرای قوانین، می‌بایست رعایت حقوق آنان لحاظ شود. مقام معظم رهبری نیز به عنوان دنباله‌رو تفکرات و سیره امام راحل (ره)، همین رویه را در توصیه‌های خود به مسئولین مرتبط با اقلیت‌ها به کار گرفته‌اند. از این‌رو، جامعه اقلیت که شاید در ابتدای انقلاب، نگران جایگاه حقوقی و اجتماعی خود در یک نظام نوپای اسلامی بود، بدین نتیجه رسید که در نظام جدید، نه‌تنها مورد ظلم و نادیده گرفتن حقوق واقع نمی‌شود، بلکه بر مبنای قوانین نظام اسلامی، از جایگاه برجسته‌ای نیز برخوردار خواهد شد که همین‌گونه هم بوده‌است. بنابراین، تعجبی ندارد که نهال برآمده از مشارکت‌های ملی اقلیت‌ها در ابتدای انقلاب، هم‌اکنون به درختی تناور تبدیل شده باشد که ثمرات آن، مایه مباهات نظام شده‌است.
با توجه شرایط حساس فعلی (جنگ اقتصادی آمریکا) و عملیات روانی رسانه‌ها روی اقلیت‌های دینی، واکنش اقلیت‌ها چگونه بوده و آیا همراهی آن‌ها تداوم خواهد داشت؟
اصولاً ملت ایران از هر نژاد و قوم و دین، هیچ‌گاه در طول قرون گذشته به‌ویژه در ۴۰ سال اخیر، به واسطه فشار اقتصادی، دست از آرمان‌ها و ارزش‌های خود برنداشته‌است، که اگر این‌گونه بود تاکنون بارها با خطر اضمحلال روبه‌رو می‌شد. اکنون نیز بر همین منوال است. شاید به جرئت می‌توان گفت، اقشار مختلف ایرانیان در زمان بروز مشکلات ملی، متحدتر می‌شوند و می‌کوشند به کمک یگدیگر بر مشکلات غلبه نمایند تا این مشکلات، موجودیت آنان را به خطر نیندازد؛ دوران جنگ تحمیلی، بهترین شاهد مثال برای این مطلب است.
چه برنامه‌های فرهنگی-هنری یا ورزشی و آموزشی بر اساس مناسبت‌های مختلف مانند دهه فجر در جامعه اقلیت‌ها صورت می‌پذیرد و خدمات و کمک‌های نهادهای مختلف از جمله وزارت ارشاد به آن چگونه است؟
در حال حاضر، کلیه شاخه‌های ادیان رسمی کشور دارای انجمن‌های اجتماعی، ورزشی و فرهنگی بوده که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
انجمن زرتشتیان، انجمن کلیمیان، انجمن آشوریان، خلیفه‌گری ارامنه تهران، خلیفه‌گری ارامنه کاتولیک ایران، انجمن فرهنگی-ورزشی «رافی»، انجمن فرهنگی-ورزشی «چهار محال»، باشگاه فرهنگی-ورزشی «آرارات» و…. هر یک از این انجمن‌ها، عموماً برنامه‌هایی در پاسداشت دهه فجر، ایام ارتحال امام‌خمینی (ره)، گرامیداشت هفته دفاع مقدس و امثالهم داشته و در حوزه‌های مختلف به اجرا درمی‌آورند.
همچنین در میان افراد حقیقی و حقوقی اقلیت‌ها، فعالیت چشمگیری در حوزه‌های نشر و مطبوعات به چشم می‌خورد که انتشارات «ناییری» (از ارامنه)، انتشارات «فروهر» (از زرتشتیان)، انتشارات انجمن کلیمیان، نشریه «پیام آشور»، نشریه «امرداد»، نشریه «خرده اوستا»، نشریه «هویس»، نشریه «آراکس»، نشریه «افق بینا»، نشریه «پیمان» و از همه مهم‌تر، نشریه «آلیک»، برخی ازمهم‌ترین آن‌ها می‌باشند. آلیک، از اولین روزنامه‌های منتشر شده در ایران است که به دلیل انتشار بی‌وقفه آن طی ۸۵ سال گذشته، از جایگاه ویژه‌ای در جامعه مطبوعاتی کشور برخوردار است. هر یک از این رسانه‌ها به عنوان تریبونی برای انعکاس دیدگاه‌های جامعه اقلیت‌های دینی در قبال مسائل مختلف عمل کرده و واسطی برای انتقال رویکرد آن‌ها نسبت به انقلاب اسلامی هستند.
به عنوان نمونه، تعدادی از برنامه‌های مذهبی و فرهنگی هموطنان غیر مسلمان و نیز برخی از تعاملات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با آنان، از این قرار است: پشتیبانی و تسهیل در اجرای موسیقی، تئاتر، نمایشنامه و برگزاری اعیاد مذهبی (ارامنه، کلیمیان و زرتشتیان)، پشتیبانی و تسهیل در تمدید پروانه کار و اقامت فرستادگان خارجی فعال در کلیساهای ایران، پشتیبانی و تسهیل صدور روادید خروج و ورود برای شخصیت‌های مذهبی و خارجی، صدور مجوز جهت انجام مسابقات فرهنگی و ورزشی در باشگاه‌های تابعه، پشتیبانی و تسهیل در چاپ کتاب با عناوین مذهبی، فرهنگی، اجتماعی برای مسیحیان، زرتشتیان و کلیمیان، همکاری با وزارت امور خارجه، آموزش و پرورش، وزارت کشور، سازمان فرهنگ و ارتباطات، نیروی انتظامی و وزارت اطلاعات در زمینه رفع مشکلات مربوط به پیروان ادیان رسمی کشور، مشارکت اقلیت‌ها در برگزاری برنامه‌های هفته کتاب در آبان‌ماه (ویژه جایگاه نشر، کتاب و رسانه در بین ادیان توحیدی) و اهدای جایزه به چهره‌های برتر غیر مسلمان در این زمینه، صدور مجوز برای دانشجویان و خبرنگاران داخلی و خارجی جهت مراجعه به اماکن مذهبی و فرهنگی اقلیت‌های دینی و برگزاری برنامه‌های فرهنگی و هنری ملی به صورت مشترک با وزارت متبوع.