به نقل از سایت: www.alikonline.ir

آشوت ملکونیان مدیر انستیتو تاریخ آکادمی ملی علوم ارمنستان در گفتگو با پایگاه خبری «Tert.am» تاکید کرد، گرچه ایجاد ارتباط مستقیم میان وحشیگری انجام گرفته و صدمین سالگرد نسل کشی ارامنه ممکن است دشوار باشد اما با این حال زمینه هایی وجود دارند که بر کسی پوشیده نیست و آن این که این تروریست های افراطی در نهایت از ترکیه دستور می گیرند و انفجار کلیسای «شهدای مقدس» در کنار بسیاری از بناهای مسیحی برای تخریب قرار داشته است بویژه آن که این کلیسای نماد یادبود شهدای نسل کشی ارامنه بود.

ملکونیان افزود: «تصور می کنم زمینه های جدی برای این وحشیگری وجود دارد و این اقدام در آستانه صدمین سالگرد نسل کشی ارامنه می تواند از سوی ترکیه جهت دهی شده باشد. مسئله این است که این گروه ها در ابتدا از سوی غرب و بویژه آمریکا ایجاد شدند و قدرت اصلی هدایت کننده آن ها ترکیه بوده است. غیرممکن است ترکیه هیچ دخالتی در این موضوع نداشته باشد».

روبن ملکونیان کارشناس امور ترکیه و معاون دانشکده شرق شناسی دانشگاه دولتی ایروان معتقد است تروریست های افراطی آن چیزی را هدف قرار می دهند که اسلامی نیست. مثال آن کشتار ایزدی ها، تخریب بناهای تاریخی و فرهنگی مسیحیان و نیز کوچاندن ساکنین مسیحی است.

ملکونیان افزود: «رابطه میان تروریست های افراطی و ترکیه کاملا آشکار است و ترکیه از جنبه های مختلف مالی و سیاسی از آن ها حمایت می کند. همان گونه که در رهایی گروگان های ترکیه ای توافق انجام گرفت، این ترویست ها در انفجار این کلیسای نمادین که در مکانی نمادین برای ارامنه قرار داشته و در کنار آن نیز موزه کوچک نسل کشی ایجاد شده بود، با توصیه و هدایت مستقیم ترکیه عمل کرده اند».

به گفته او این را می توان نمونه دیگری از همکاری میان تروریست های افراطی و ترکیه دانست که صدمین سالگرد نسل کشی ارامنه را هدف قرار داده و در آستانه این سالگرد در سال 2015 میلادی یکی از بناهای یادبود مهم این رخداد تاریخی را تخریب کرد.

این کارشناس ارمنی معتقد است ارمنستان باید واکنش شدیدتری اتخاذ کند. البته وزیر خارجه ارمنستان بلافاصله با صدور بیانیه ای به آن واکنش نشان داد اما این موضوع باید در محافل بین المللی نیز مطرح شود. از همه مهمتر باید بر ارتباط موجود میان تروریست ها و دولت ترکیه تاکید شود.

هایک کوچاریان کارشناس ارمنی امور عرب نیز در گفتگو با «Tert.am» تاکید کرد تخریب کلیسای ارمنی دیرالزور را باید در چارچوب رویکرد گروه داعش نسبت به دیگر ادیان و مذاهب بررسی کرد.

کوچاریان افزود: «این مناطق و بویژه منطقه دیرالزور در دو سال اخیر تحت تسلط گروه های افراط گرای اسلامی قرار داشته اند. درگیری های در حومه دمشق ادامه دارد. در نتیجه من اعتقاد دارم داعش با منفجر نمودن کلیسای ارمنی «شهدای مقدس» در صدد ترسیم حدود تاثیرگزاری خود است. زیرا آن ها در مناطق تحت تسلط خود مکان های مقدس متعلق به دیگر ادیان و حتی مذاهب دیگر اسلامی و مساجد را تخریب کرده اند. اما به عنوان مثال کلیسای ارامنه کاتولیک را منفجر نکرده و تنها به تخریب مرکز تبلیغی آن بسنده کرده اند. این بدان معنی است که آن ها رویکردهای مختلفی اتخاذ می کنند».

هایک کوچاریان در خصوص نقش ترکیه معتقد است در هر حال جنگجویان ترک نیز در صفوف این گروه ها قرار دارند اما جزئیات بیشتری از نقش آن ها در این موضوع در دست نیست.

لاورنتی بارسقیان تاریخ دان و از بنیانگزاران و مدیران موزه-انستیتو نسل کشی در ایروان نیز یقین دارد انفجار کلیسای «شهدای مقدس» دیرالزور در ادامه سیاست های ترکیه قرار دارد.

وی در گفتگو با خبرنکار «Tert.am» گفت. «کلیسای «شهدای مقدس» مکانی مقدس برای ارامنه سوریه و همچنین منطقه خاور نزدیک محسوب می شد. هر ساله ارامنه برای زیارت در این مکان گرد هم می آمدند و این تجمع بر علیه ترکیه بود. من متعجبم که چرا ترکیه تا کنون دست به چنین اقدامی نزده بود و در نتیجه هیچ شکی ندارم که ترکیه در این ماجرا دخیل بوده است. برای مشارکت ترک ها در این انفجار چند دلیل وجود دارد بویژه آن که ارامنه برای برگزاری مراسم صدمین سالگرد نسل کشی آماده می شوند و این را می توان یکی از اقدامات ترکیه دانست». وی یادآوری کرد کلیسای «شهدای مقدس» نخستین نمونه نبوده و تروریست ها پیش از این کلیسای ارامنه «چهل کودک» را در حلب منفجر کرده بودند.

به گفته لاورنتی بارسقیان اهمیت نمادین کلیسای «شهدای مقدس» همطراز و شاید بالاتر از بنای یادبود قربانیان نسل کشی ارامنه در ایروان است.

وی افزود."پس از کوچانده شدن ارامنه توسط ترک ها در طی نسل کشی ارامنه شهر حلب در سوریه و نواحی پیرامون آن به مرکزی برای تجمع ارامنه تبدیل شدند. کلیسای "شهدای مقدس" در همین مرکز قرار دارد و هنوز نیز با جستجو در مناطق اطراف آن می توان جمجمه ها و استخوان های قربانیان ارمنی نسل کشی را پیدا کرد."

بارسقیان افزود که هیچ اطلاعای از میزان تخریب این کلیسا در دست نیست اما با این وجود ارامنه هیچ گزینه دیگری پیش رو ندارد. آن ها باید این کلیسا را دوباره بسازند.

وی تاکید کرد."تا زمانیکه ارامنه در خاور نزدیک حضور دارند این کلیسا نیز باید پا بر جا باشد."