به نقل از سایت: alikonline.ir
-قدرت‌های خارجی از طرق مختلف در حال مداخله در منطقه هستند
- طرف ارمنی تلاش می‌کند تا به کشور دوست خود ایران هیچ آسیبی وارد نشود
سرگه بارسقیان
«مداخله خارجی در مناقشه قره‌باغ» نگرانی مشترک رئیس‌جمهوری ایران و نخست‌وزیر ارمنستان در گفت‌وگوی تلفنی نهم مهر ماه بود؛ حسن روحانی این نگرانی را در گفت‌وگو با رؤسای جمهوری آذربایجان و روسیه هم در میان گذاشت. موضع ایران درباره درگیری‌های نظامی در منطقه قره‌باغ توقف جنگ، آغاز مذاکرات ارمنستان و جمهوری‌آذربایجان براساس موازین حقوق بین‌الملل و جلوگیری از مداخله کشورهای ثالث است؛ ایران علاوه بر آن برای ایفای نقش سازنده در حل اختلافات ارمنستان و جمهوری آذربایجان اعلام آمادگی کرده است.
نخست‌وزیر ارمنستان نیز در گفت‌وگوی اختصاصی با «ایران» از هرگونه گام سازنده ایران برای ایجاد صلح و آرامش در منطقه استقبال کرد.
نیکول پاشینیان در این گفت‌وگو با ابراز تأسف از اصابت خمپاره‌های درگیری قره‌باغ به خاک ایران، اطمینان داد که طرف ارمنی از هیچ‌گونه تلاش و هوشیاری برای عدم آسیب رساندن به ایران در خلال این مناقشه مضایقه نخواهد کرد.
رئیس‌جمهوری ایران آقای روحانی برای ایفای نقش سازنده در حل اختلافات دو جمهوری ارمنستان و آذربایجان اعلام آمادگی کرده است. پاسخ شما به این پیشنهاد چیست و به نظر شما ایران با چه ابتکار عملی می‌تواند میانجیگری کند؟
می‌دانید که گروه مینسک تنها مرجع شناخته شده بین‌المللی برای حل مسأله قره‌باغ است. ایران به عنوان یکی از کشورهای مهم در منطقه دارای نقش و جایگاه اساسی است و البته این نقش در حال حاضر می‌تواند معطوف به توقف عملیات نظامی شود. ما از هر گام سازنده ایران برای ایجاد صلح و آرامش در منطقه استقبال می‌کنیم.
شما بارها نسبت به حضور نیروهای خارجی در مناقشه قره‌باغ هشدار دادید. شما در گفت‌وگو با آقای روحانی این نگرانی را مشترک یافتید؟
بله این موضوع در سطح بین‌المللی ثابت شده که مزدوران تروریست از سوریه برای انجام عملیات نظامی توسط ترکیه به منطقه منتقل شده‌اند و این یک خطر جدی برای منطقه است. البته متأسفانه کشورهای منطقه با این واقعیت به طور جدی مواجه نشده‌اند اما بدون تردید حضور تروریست‌های خارجی تهدیداتی را ایجاد خواهد کرد که پیامدهایش را در آینده در منطقه می‌توان دید. کشورهای منطقه باید به طور جدی‌تری با این مسأله برخورد کنند.
در ایران این نگرانی وجود دارد که مناقشه قره‌باغ تبدیل به یک جنگ تمام‌عیار و طولانی‌مدت شود و علاوه بر نیروهای نظامی خارجی، قدرت‌های جهانی نیز در این منطقه مداخله کنند. شما برای رفع این نگرانی و بازگشت مسأله به کانال گفت‌وگوهای ارمنی - آذری چه پیشنهاد و راه‌حلی دارید؟
جمهوری‌آذربایجان به‌طور گسترده از پهپادهای اسرائیلی استفاده می‌کند و همین واقعیت گواه آن است که قدرت‌های خارجی از طرق مختلف در حال مداخله در منطقه هستند.
جز نقش رؤسای گروه مینسک (روسیه، فرانسه و ایالات متحده)، هیچ مداخله خارجی مورد تأیید نیست. گرچه رؤسای مینسک هم نمی‌توانند در تحولات فعلی ایفای نقش کنند و به همین دلیل شرایط این‌گونه است. گرچه آنها بیانیه‌هایی صادر و مواضعی اتخاذ می‌کنند اما توان اثربخشی بر تحولات را ندارند.
شما بارها اشاره کردید که درگیری نظامی فعلی از مدت‌ها قبل برنامه‌ریزی شده بود. چه دلایلی برای اثبات این موضوع وجود دارد و این آمادگی قبلی چه دورنمایی را از آینده مناقشه ترسیم می‌کند؟
یک ماه و نیم قبل از آغاز درگیری، جمهوری آذربایجـــان با ترکیه رزمایش مشترک نظامی برگزار کرد و پس از پایان رزمایش، برخی نیروهای نظامی ترکیه همچنان در جمهوری آذربایجان ماندند. غیر از آن ترکیه، تروریست‌های سوری را استخدام و به جمهوری آذربایجان منتقل کرد که هدف از این اقدام، حضور این نیروها در درگیری‌های آتی قره‌باغ بود. اگر درگیری نظامی برنامه‌ریزی نشده بود هیچ دلیلی برای جابه‌جایی نیرو از سوریه به جمهوری آذربایجان وجود نداشت. امروز دیگر حضور این تروریست‌ها ثابت شده و اسناد بسیاری در این باره منتشر و اصالت آن اثبات شده است. همه این اسناد گواهی می‌دهند که جنگ از قبل برنامه‌ریزی شده بود و مطابق این وضعیت ما در شرایط یک جنگ گسترده قرار گرفتیم که کل منطقه را تهدید می‌کند.
به نظر شما چه عاملی مانع برقراری آتش‌بس در قره‌باغ است و چرا پس از نشست مسکو و توافق شنبه‌شب بین باکو و ایروان درگیری‌ها همچنان ادامه دارد؟
به وضوح قابل مشاهده است که ترکیه دائم در تلاش است تا آتش‌بس برقرار نشود چون اهداف ترکیه بسیار گسترده است. مسأله ترکیه نه فقط قره‌باغ بلکه حضور در منطقه قفقاز جنوبی است و من باید تأکید کنم این سیاست احیای امپراطوری است که ترکیه درصدد گسترش نفوذ خود به سمت شرق، شمال، جنوب و جنوب شرقی قره‌باغ است که این سیاست تأثیر مستقیمی بر همه کشورهای منطقه می‌گذارد و کشورها باید این واقعیت را در نظر بگیرند و موضع خود را در قبال این رویکرد مشخص کنند.
همان‌طور که می‌دانید تاکنون چندین بار خمپاره درگیری‌های قره‌باغ به خاک ایران اصابت کرده و چندین پهپاد به آسمان ایران وارد شده است. مقامات ایرانی چندین بار به طرفین مناقشه در این باره تذکر داده‌اند. برای جلوگیری از این موضوع چه راهکاری دارید؟
اگر از طرف ارمنی چنین اتفاقی افتاده و تأیید شده باشد من به خاطر آن بسیار متأسفم. البته من اطلاعات دقیقی در این باره ندارم اما می‌توانم اطمینان دهم که طرف ارمنی هرگونه تلاشی می‌کند تا به کشور دوست خود ایران هیچ آسیبی وارد نشود و چنین اتفاقاتی رخ ندهد. طرف ارمنی برای جلوگیری از تکرار هر نوع پیشامدهای مشابه نهایت تلاش خود را به کار می‌گیرد و اطمینان می‌دهم که هوشیاری بیشتری برای این مسأله به خرج خواهد داد.