به نقل از سایت: www.hoosk.net

نقد و بررسی مقاله عایشه هور در روزنامه رادیکال

عایشه هور نویسنده ،روزنامه نگار و پژوهشگر تاریخ که هر هفته در روزنامه های «رادیکال» و «طرف» چاپ ترکیه مقالاتی منتشر می کند و اکثرا مقالات او به موضوعات روز یا وقایع تاریخی چون مسئله ارمنی نیز می پردازد اینبار در ستون هفتگی خود در روزنامه رادیکال مورخ 20 آوریل به موضوع نسل کشی ارمنیان پرداخته است.

وی برای این مقاله تیتری تحت عنوان «برای وقایع سال 1915م چه عنوانی می توان برگزید؟» را انتخاب کرده و موضوع را از سه زاویه و سه دیدگاه موجود بررسی کرده وی در این تحقیق به دیدگاه ارمنیان ،دیدگاه کشورهای غربی و دیدگاه ترکیه پرداخته است.من در این نوشته سعی کرده ام به بیان این دیدگاه ها پرداخته و تحقیقات عایشه هور را مورد نقد و بررسی قرار دهم.

عایشه هور در ابتدای این مقاله می گوید: ارمنیان در ابتدا برای وقایع سال 1915م. از کلمات کشتار،تبعید اجباری،فاجعه و جنایت استفاده می کردند و بعدها شروع به استفاده از کلمات قتل عام و نسل کشی کردند.او می گوید لغت نامه های بسیاری را مطالعه و بررسی کرده و به این نتیجه رسیده که کلمه قتل عام همان جنایت است و به نظر او ارمنیان هیچگاه نتوانستند یک کلمه واحد برای وقایع 1915م. پیدا کنند. البته من با این تحلیل عایشه هور در برابر دانستن واژه قتل عام و جنایت مخالفم زیرا معنی واژه جنایت می تواند معانی مختلفی چون گناه،جرم،تقصیر و بزه کاری و قتل (انفرادی) را شامل شده و اما واژه قتل عام، کشتار دست جمعی تعریف می شود.

از تحقیقات وی به نظر می رسد برای اولین بار آودیس آهارونیان در زمان اولین استقلال جمهوری ارمنستان در نوشته های خود از واژه قتل عام استفاده کرده است. و بعدها یک واژه دیگر بنام نسل کشی مورد استفاده قرار گرفته.

عایشه هور یاد آوری می کند که در دادگاه نورنبرگ هنگامی که مسئله یهودیان مورد بررسی قرار می گرفت روزنامه «هاراج» چاپ پاریس نوشته: قضات و کارشناسانی که مسئله کشتار یهودیان را بررسی می کنند می بایست نگاهی نیز به وقایع  گذشته و سال 1915م. که بر ارمنیان اتفاق افتاد داشته باشند.

عایشه هور به دومین دیدگاه در این خصوص و عنوان هایی که کشورهای غربی در مورد وقایع سال 1915م. استفاده کرده اندو بسیار نیز متنوع می باشد پرداخته و معتقد است ظاهرا استفاده از عنوان نزد کشورهای غربی نیز جای شک و شبهه داشته است.زیرا بسیاری از این کشورها در خصوص مسئله ارمنی با احتیاط برخورد کرده اند. بعنوان مثال یکی از آخرین این کشورها آمریکاست که رئیس جمهور اوباما در زمان تبلیغات انتخاباتی خود در جمع ارامنه آمریکا گفت اگر رئیس جمهور شود نسل کشی ارمنیان را به رسمیت خواهد شناخت ولی متاسفانه هنگامی که انتخاب شد نتوانست بر قول خود پایبند بماند.

عایشه هور به دیدگاه سوم که همان مواضع رسمی کشور ترکیه است پرداخته و می گوید دولتهای ترکیه همواره سیاست انکار را برای وقایع سال 1915م. در پیش گرفته اند و از عنوانهای متنوعی چون تبعید، کشتارمتقابل و خطا برای سرپوش گذاشتن وقایع دردناک 1915م استفاده کرده اند این درحالیست که عنوان نسل کشی هر روز در اقصی نقاط جهان شنیده می شد.

عایشه هور با مقایسه این سه دیدگاه به بیان نظرات خود در این خصوص پرداخته و می گوید هنگامی که برای اولین بار به مطالعه این موضوع پرداختم کلمه تبعید اجباری را برگزیدم و بعدها با کمی مطالعه بیشتر کشتار ارمنیان را بکار بردم اما اکنون و با اطمینان کلمه نسل کشی را بکار می برم.

عایشه هور در این مقاله تحقیق بسیار جامع و ارزشمندی نموده اما به نظر بنده تنها ایرادی که می توان از او در این مقاله گرفت نادیده انگاشتن ابداع واژه نژاد کشی یا نسل کشی (Genocide) است که با کوششهای حقوقدان مشهور رافائل لمکین لهستانی در سال 1948م در سازمان ملل متحد تصویب شد. زیرا لمکین در روز دفاعیه خود در سازمان ملل گفت جنایاتی که در سال 1915م. توسط امپراطوری عثمانی و بعد ها  توسط حکومت نازی برای یهودیان اتفاق افتاد جرقه ای شد تا به تحقیق بپردازم و واژه نسل کشی را پیشنهاد نمایم زیرا معتقدم این واژه تمام تعاریفی را در بر می گیرد که بر ارمنیان گذشته است.لذا از این تاریخ است که ارمنیان از واژه نسل کشی استفاده می کنند.

عایشه هور در انتها می نویسد به نظر می رسید که تمام دنیا برای انتخاب عنوان برای وقایع سال 1915م. دچار توهم و بلاتکلیفی بوده است. البته نباید از این موضوع قافل شد که انتخاب عنوان برای چنین وقایعی بسیار سخت می باشد. اما درک این مسئله که ارمنیان چه سختی هایی کشیده و در این 99 سال چه بار روانی را متحمل شده اند سخت نیست و باور قلبی دارم تمام ملت ترک باید دستهایش را بسوی ارمنیان دراز کرده و طلب بخشش نماید.