به نقل از سایت: www.hoosk.net
ایساک یونانسیان
در ترکیه روند نابودی آثار باستانی و فرهنگی ارمنیان شدت یافته است ،دولت ترکیه با بی شرمی تمام و با تبلیغات خبرگزاریهای آن کشور سعی دارد کلیه شهرها و آثار باستانی متعلق به ارمنیان را نابود و یا تغییر هویت دهد.
اینبار خبرگزاری معروف ترکیه "آنادولو" خبری در خصوص شهر "آنی" پایتخت باستانی ارمنستان منتشر کرده است. در این خبر آمده است بدنبال کاوشهای باستانی در شهر آنی هیچگونه سندی از تعلق این شهر به ارمنیان بدست نیامده است.
بدنبال این سیاست بی شرمانه ترکیه هفته نامه آگوس چاپ استانبول به این خبر پرداخته و نوشته:
خبرگزاری "آنادولو" ارمنیان را از صفحه تاریخ حذف کرده است.
خبرگزاری مذکور اصرار دارد در شهر باستانی و هفت هزار ساله "آنی" که اسناد و مدارک و عکسهای بیشماری از کلیساها و آثار باستانی متعلق به ارمنیان موجود است ،ابتدا سکاها و ترکها ساکن شدند و بعدها اهالی بیزانس ،ایرانیان ساسانی ،گرجیها ، اقوام آق قویونلو و قرا قویونلو و عثمانیها و حتی روسها به این منطقه آمدند.همانطور که مشاهده می کنید در این لیست ارائه شده نامی از صاحبان اصلی شهر باستانی آنی یعنی ارمنیان آورده نشده است.
این خبرگزاری در ادامه می نویسد: کاوشها نشان می دهد در هیچ یک از کلیساها و صلیب سنگها و قلعه های موجود نامی از ارمنستان و ارمنی دیده نشده و بجای آن در تمام آثار این شهر(سردر کلیساهای موجود) می توانید نامهای ترکی و مساجد را ببینید. اینها گزارشی است که این خبرگزاری با بی شرمی تمام منتشر کرده است.
بدنبال انتشار این موضوع، خبر گزاری News.am ارمنستان متن مصاحبه ای را منتشر کرد که چند سال قبل با "علی احسان آلناک" معمار شهرداری قارص انجام داده بود. در این مصاحبه "علی آلناک" گفته بود:
دولتمردان ترکیه در سالهای اخیر سعی کرده اند به شهر آنی هویت ترکی ببخشند و این کار را احساسی و بدون در نظر گرفتن سابقه علمی ،باستان شناسی و تاریخی انجام می دهند.آنها ابتدا نام "آنی" را به نام "آنِ" که در ترکی (لحضه و یا سرچشمه رود) ترجمه می شود تغییر دادند.
این اعمال ترکیه در جهت تحریف تاریخ و پنهان سازی حقایق تاریخی از مردم خود و جهانیان صورت می گیرد.من متعجبم دولتمردان ترکیه چه فکری در سر دارند و آیا اصولا فکر می کنند ؟ تمام دنیا و باستان شناسان "آنی" را یک شهر باستانی و متعلق به ارمنیان می شناسند.اما وزارت فرهنگ ترکیه در خلاف جهت جریان آب شنا کرده و مصر است که نامهای ارمنی را از اذهان عموم بزداید.
شهر آنی در ناحیه شیراک، واقع در استان آرارات ارمنستان غربی،در سمت چپ رودخانه آخوریان بنا شده است.
نام این شهر به ارمنی Անի، به یونانی Ανίον، به لاتین Abnicum،در سال ۹۶1م. آشوت سوم، پادشاه ارمنستان، پایتخت خود را از شهر کارس (قارص کنونی) به آنی منتقل کرد. در منابع ارمنی نخستین بار در سده پنجم میلادی به این دژ اشاره شده و دو مورخ ارمنی (یغیشه وارتاپت) و (غازار پاربتسی) ، از دژی استوار به نام آنی یاد کرده‌اند که متعلق به دودمان ارمنی (کامساراکان)بوده است.
در اواخر سده هشت میلادی. یکی از امیران بزرگ ارمنی به نام آشوت باگراتونی، استان شیراک و دژ آنی را از دودمان کامساراکانخرید. این دژ با گذشت زمان گسترش یافت، چنان که حدود صد سال پس از آن، به هنگام برقراری حکومت پادشاهی ارمنستان (سلسله باگراتونی ) از آن به عنوان قصبه‌ای استوار یاد شده و در منابع به صورت «استحکاماتی در کناره رود آخوریان» آمده است.
شکوه و نام آنی در منابع عربی، بیزانسی، سریانی و غیره نیز بازتاب یافته است. برای مثال، ابن اثیر مورخ سده‌ی 7 هجری/ 13م. درباره آنی می‌نویسد: «شهری استوار و دست‌نیافتنی که سه‌چهارم آن بر رود (آخوریان) بود و یک‌چهارم دیگر آن بر رودی ژرف و خروشان دیگر آنی شهری بزرگ و آباد با مردمانی بسیار بود و افزون بر پانصد کنشت (یعنی کلیسا) در آن ساخته بودند». "میکایل آتالیاتس"، مورخ بیزانسی، از شکوه این شهر به حیرت آمده می‌نویسد: آنی شهری شگرف است و جمله مردم آن به تجارت سرگرم‌اند. گریگوریوس ابوالفرج معروف به ابن‌عبری مورخ سده 13م. نیز از استحکام آنی و جمعیت سرشار آن سخن می‌گوید و می‌نویسد در آنی هفتصد هزار خانه و هزار کلیسا متعلق به قوم آرمن وجود داشت و آلپ ارسلان پس از تصرف آنی لقب ابوالفتح گرفت.
آنی در سده‌های 12-11م. نزدیک به صدهزار جمعیت داشت. مورخ گمنام آشوری اهل ادسا (اورفه) می‌نویسد سراسر جمعیت آنی از ارمنیان مسیحی بودند.
محققان، نویسندگان، نقاشان و باستان شناسان فراوانی از آنی بازدید و مشاهدات خود را ثبت کرده‌اند.در نوشته های این افراد به کرات به ارمنی بودن این شهر تاکید شده و از ان به بنام شهر هزارو یک کلیسا نام برده اند. اما بزرگترین کشفیات و بیشترین اطلاعات به تلاش‌های "نیکولای مار" روس مربوط می‌شود.
درسال ۱۸۸۹م، مرکز تحقیقات دانشگاه سن پترزبورگ برای شناسایی هرچه بیشتر سابقه تاریخی اقوام ساکن در قفقازو آثار باستانی ارمنیان تصمیم گرفت هیئتی را برای پژوهش و کاوش به مناطق مختلف این ناحیه اعزام کند که" نیکولای مار" سرپرست هیئت اعزامی به آنی بود و وظیفه داشت تا بخش‌های عظیمی از آثار برجای مانده در آنی را شناسایی و ضبط کند. او همچنین می‌بایست بسیاری از حکاکی‌ها و نوشته‌ها را بازخوانی و ثبت می‌کرد. این هیئت در تابستان ۱۸۹۲م به آنی رسید و کاوشهای خود را آغاز کرد.
نیکولای مار در طول چند سال فعالیت و اقامت خود در آنی تحقیقات و اکتشافات با ارزشی انجام داد. او و گروهش موفق به کشف بسیاری از بناهای بازمانده از ارمنستان باستان شدند و آنها را طی ماه‌ها کار سخت از زیر توده‌های خاک بیرون کشیدند. نیکولای مار در پایان این تحقیقات موفق شد نقشه‌ای از شهر آنی و بناهای موجود در آن را به شکلی کاملاً دقیق و صحیح ثبت کند. این پژوهش‌ها به منزله اولین و کامل ترین تحقیقات علمی باستان شناختی در اروپا منتشر شد و مورد استقبال فراوان قرار گرفت.هیئت اعزامی به سرپرستی نیکولای مار در یادداشتهای خود بارها از شاهکارهای معماران ارمنی در ساخت بناها، قلعه ها و سنگ نوشته ها به زبان ارمنی باستان یاد کرده اند.