Աղբիւր՝ www.aztagdaily.com
Ստորեւ ներկայացնում ենք հայրենի «Առաջին լրատւական» թերթի հարցազրոյցը Եւրոպայի Հայ դատի գրասենեակի հասարակութեան հետ կապերի պատասխանատու Պետօ Դեմիրջեանի հետ:
Հ.- Թուրքիայի նորընտիր վարչապետ Ահմեդ Դաւութօղլուն յայտարարել է, թէ Թուրքիայի արտաքին քաղաքական առաջնային խնդիրներից է Հայկական հարցն ու Կիպրոսը: Միեւնոյն ժամանակ յայտարարւել է, որ Եւրոմիութեան հետ բանակցութիւնները պէտք է մօտ ապագայում վերսկսել: Ի՞նչ էք կարծում, այդ խնդիրը նաեւ Ե.Մ.-ի համա՞ր առաջնային կը դառնայ:
Պ.- Պէտք չէ մոռանալ, որ այս տարի Ցեղասպանութեան հարիւրերորդ տարելիցն է, եւ Թուրքիան շատ լաւ գիտի, որ հայկական կողմը ճնշումներ կը բանեցնի, որպէսզի շարունակենք ճանաչման աշխատանքները` լինի դա Եւրոմիութեան, թէ Արեւմուտքի: Յատկապէս Եւրոմիութեանը ձեռնտու է «հայ-թուրքական երկխօսութիւնը», կասեն` հայերն ու թուրքերը բանակցում են, միասին սեղանի շուրջ են նստում, մեզ ի՞նչ. այսպիսի մտադրութիւն կայ, ու մենք էլ ենք տեսնում այդ մօտեցումը:
Իսկ Կիպրոսի վերաբերեալ, երբ ասում են, որ առաջնահերթութիւն է, բնականաբար, նշանակում է, որ իրենց հասկացած ձեւով է այդ առաջնահերթութիւնը, ոչ մի ձեւով տեղաշարժ չի կարող լինել, երբ Թուրքիան շարունակում է այս մօտեցումն ունենալ` մենք սա ենք ուզում եւ վերջ:
Հ.- Եւրոմիութեան համար հայ-թուրքական յարաբերութիւնները որքանո՞վ են կարեւոր հիմա:
Պ.- Հայ-թուրքական հարցը միշտ եղել է Թուրքիա-Եւրոմիութիւն բանակցութիւնների առաջնային սեղանի վրայ, եթէ ոչ ուղղակիօրէն, ապա անուղղակիօրէն հաստատ: Բազմիցս նշւում է, որ Թուրքիան Եւրոմիութեան անդամ չի կարող դառնալ, մինչ այդ հարցը չլուծուի: Հիմա քիչ է այդ մասին խօսւում, այդ էլ` հասկանալի պատճառներով. գրեթէ 3 տարի ընդհանրապէս սառեցւած էին Եւրոմիութեան հետ բանակցութիւնները:
Հ.- Իսկ հնարաւո՞ր է` Թուրքիայի այդ նոր պաշտօնավարումներից յետոյ հայ-թուրքական հարցին փորձարկւի լուծում տալ, մանաւանդ երբ խօսւում է Ե.Մ.-ի հետ բանակցութիւններն արագացնելու մասին:
Պ.- Բնականաբար մենք միշտ աշխատում ենք այդ ուղղութեամբ, մենք միշտ կարծել ենք, որ Թուրքիան կը ճանաչի Հայոց ցեղասպանութեան հարցը, եթէ Եւրոմիութեան անդամ դառնայ: Դա էլ ասել ենք Եւրոմիութեան պաշտօնեաներին, եւ նրանք տեղեակ են: Եւրոպան կընդունի ժողովրդավար, մարդու իրաւունքները յարգող, Հայոց ցեղասպանութիւնը ճանաչած Թուրքիային, այլապէս տեղ չունեն Եւրոմիութեան մէջ:
Հ.- Էրդողանի երդմնակալութեան Հայաստանից մասնակցեց արտաքին գործերի նախարար Էդւարդ Նալբանդեանը: Վերջինս Էրդողանին յանձնեց Սերժ Սարգսեանի հրաւէրը` ապրիլի 24-ին Հայաստան գալու եւ Ցեղասպանութեան զոհերի յիշատակը յարգելու: Ի՞նչ էք կարծում, նման բան կը լինի՞:
Պ.- Բնականաբար` ոչ: Չենք կարծում, որ ինչ-որ բան կը փոխւի, պարզապէս նախարար Նալբանդեանի Թուրքիայում գտնւելու արդարացումն էր: Սերժ Սարգսեանը նախապէս ապրիլին յայտարարել էր, որ հրաւիրելու է Թուրքիայի նախագահին: Չեմ կարծում առհասարակ, թէ Նալբանդեանի ներկայութիւնն այնտեղ պէտք էր:
Հ.- Այսինքն` պէտք չէ՞ առհասարակ մասնակցէր երդման արարողութեանը:
Պ.- Պէտք չէր, նամակի յանձնումն այդ ներկայութեան արդարացումն էր: Հաւանական է նաեւ, որ իր ներկայութեանը հայ-թուրքական երկխօսութեան պատկեր տրւեց, բայց, ընդհանուր առմամբ, այցելութիւն էր, որ կարող էր եւ տեղի չունենալ: