Ժողովրդական տօնախմբութեամբ, հինգշաբթի՝ մայիսի 28-ի երեկոյեան, Նոր Ջուղայի Հայ Մ. Մ. «Արարատ» միութեան շրջափակում, հանդիսաւոր կերպով նշւեց Հայաստանի առաջին Հանրապետութեան 97-ամեակը: Ազգային տօն, որը պսակւեց Սարդարապատի, Ղարաքիլիսայի ու Բաշ-Ապարանի ճակատամարտերի յաղթանակներով եւ հայ ժողովրդի սխարգործութիւններով:

Սկզբում այս պանծալի տօնի կապակցութեամբ շնորհաւորանքներով հանդէս եկաւ երեկոյի հանդիսավար Սօսէ Պօղոսեանը, ով իր արտայայտութիւնների շրջագծում կարեւորելով Սփիւռքի առանձնակիօրէն վերաբերմունքը ազգային տօների հանդէպ, որը հայրենի երկրի թիկունքին յաղթ քայլելու համար՝ առաւել ամուր եւ պողպատէ սերունդ կերտելու խթան է համարւում, մայիսեան այս յաղթանակը համարեց հազարամեայ պատմութեան մատեանի հին եւ նորագոյն դրւագները միացնող կամուրջը: 

Հանդիսավարի խօսքին յաջորդեց դրօշակի արարողութիւնը, որտեղ Ն. Ջ. Հայ Մ. Մ. «Արարատ» միութեան Սկաուտական միաւորի անդամների միջոցով բեմի երկու կողմերում ծածանւեցին Իրանի Իսլ. ու Հայաստանի հանրապետութիւնների դրօշները, ապա հնչեցին նոյն Հանրապետութիւնների հիմները՝ ներկայ ժողովրդի յոտնկայս ունկնդրութեամբ: 

Սպահանի հայոց թեմի առաջնորդ Տ. Բաբգէն արք. Չարեանի նախագահութեամբ եւ թեմի հոգեւորականաց դասի մասնակցութեամբ իրականացւեց Հանրապետական մաղթանք, որին իր երգեցողութեամբ մասնակից դարձաւ նաեւ Ս. Ամենափրկիչ վանքի «Կոմիտաս» երգչախումբը՝ ղեկավարութեամբ Արմէն Ամիրխանեանի: Այնուհետեւ տեղի ունեցաւ ամենամեայ շքերթ-տողանցքը մասնակցութեամբ թեմի ազգային մարմինների, շրջանի Հայ Դատի յանձնախմբի, հայոց ազգային դպրոցների աշակերտութեան ու անձնակազմի եւ համայնքի միութիւնների: 

Յաջորդիւ Հայաստանի Հանրապետութեան հիմնադրման 97-ամեակի տօնակատարութեան Նոր Ջուղայի յանձնախմբի խօսքն ընթերցւեց Մարգարիտ Դաւթեանի միջոցով:

Ահա մի հատւածի մէջբերում սոյն խօսքից.

«Անկախ Հանրապետութեան հիմնադրութեամբ, հայ ժողովուրդը ամենասուղ ու սահմանափակ հնարաւորութիւններով իրականացրեց իր ազգային ազատագրական պայքարի գաղափարական դրոյթները, կերտեց ազատ, արդար ու ժողովրդավարական կարգերով օժտւած երկիր: Պետական, քաղաքական, հասարակական, մշակութային ու կրթական բնագաւառներում նրա տիպար անհատականութիւններն ու գործիչներն իրենց նւիրումով ու ծառայութեամբ ուղենիշ են հանդիսանում նաեւ այսօր՝ հայ սերունդների համար եւ գաղափարական այդ մեկնակէտով էլ Հայաստանի անկախ Հանրապետութիւնն ամրապնդելու, պետականութիւնը հզօրացնելու, նրա զարգացումն ու յառաջադիմութիւնը եւ ժողովրդի բարօրութիւնն ապահովելու կարեւոր նպատակն ենք հետապնդում ազգովի»:

Ծրագրի պաշտօնական բաժնի շարունակութեան մէջ Նինելիա Աբրահամեանի միջոցով ընթերցւեց «Ռուբէն» երիտասարդական միութեան խօսքը, ուր կարեւորութեամբ ասւած էր. «Չմոռանանք պատմական անբեկանելի այն իրողութիւնը, որ վաղւայ օր ունենալու համար երէկւայ յիշողութիւն է պէտք, իսկ պատմութիւն ունեցող ժողովրդի դէպքում՝ պատմական յիշողութիւն: Մեր ժողովրդի պատմական յիշողութեան անբաժան եւ կարեւորագոյն մի հատւածն է կազմում Մայիս 28-ը եւ Հայաստանի առաջին Հանրապետութեան փառահեղ պատմութիւնը: Պատմութիւն, որը հանդիսանում է մեր վաղւայ օրւայ ուղեցոյցը: Պատմութիւն, որի սերմանած գաղափարներն ու ոգին հանդիսանում են այն վէմն ու կռւանը, որոնք կարող են ազգն ու հայրենիքը պահպանել այլասերման, դիմազրկման եւ ուծացման ազգակործան վտանգից»: 

Այնուհետեւ օրւայ առթիւ բանախօսեց Սոնիկ Բաղումեանը, ով իր ելոյթի առաջին բաժնում անդրադառնալով Մայիս 28-ի ռազմագիտական արժէքին, շեշտեց, որ նման պատերազմներում փոքր ուժերի յաղթանակը պայմանաւորւած է ռազմավարական մեծ հմտութեամբ եւ հնարամտութեամբ, աւելի մեծ զոհողութիւնների գնալու եւ աւելի ծանր պայմաններում դիմադրելու պատրաստակամութեամբ, ներքին դինամիկայի եւ կենսունակութեան առկայութեամբ: Նա աւելացրեց նաեւ. «Հայութեան դիւցազնական եւ ասպետական ոգու իրական դրսւերումները կատարւել են ամենադժւարին ու ամենաանհնարին պայմաններում: Կարծէք մենք դժւար ժամանակների մարդիկ լինենք, կամ աւելի ճիշտ մենք դժւար ժամանակներում մեր հոգու պահոցներից հանում ենք մեր իրական որակները, ու աւելին՝ կարողանում ենք համախմբւել ու միասնական գործել: Այսինքն միախառնել, միաձուլել այդ որակները, արժանիքները, կարողութիւնները, իմացութիւնը, իմաստութիւնը, եւ այդ ամէնը տալ յանուն նպատակի: Դրա համար էլ այդ գործունէութեան արդիւնքում կերտւածը, արարւածը կոչւում է հրաշք, անկարելի, սխրանք: Նայէք Վարդանանքին, ռազմական պարտութիւն, բայց եւ ոչ մի զիջում գերագոյն նպատակից: Նայէք 20-րդ դարավերջի մեր մեծագոյն յաղթանակին՝ Շուշիի ազատագրմանը՝ սխրանքի ու անկարելիի մի այլ օրինաչափ»:

Տկն. Բաղումեանն իր բովանդակալից խօսքի շարունակութեան մէջ անդրադառնալով նաեւ Հայաստանի առաջին Հանրապետութեան քաղաքական եւ իրաւական նշանակութեանը՝ կատարեց հետեւեալ դիտարկումները. 

Առաջին՝ Հայաստանի Հանրապետութիւնը մեր ազգին սոսկ պատմական ազգ լինելուց փոխակերպեց արդի ընկալմամբ միջազգային ընտանիքի անդամ ազգի, որն ունի իրաւական վկայական, վկայաթուղթ, ինչը նրան հնարաւորութիւն է տւել լինել հայ ազգի իրաւատէրն ու իրաւապաշտպանը: 

Երկրորդ՝ հայութիւնը հարիւրամեակներ շարունակ պետականութեան բացակայութիւնից յետոյ, մեծ ոստիւն կատարելով, ճեղքեց իրեն շրջապատող բռնատիրական ու յետադիմական վարչակարգերի տիրական ձեւերը եւ հաստատեց ոչ աւել, ոչ պակաս հանրապետութիւն՝ այն էլ դրա ամենաժողովրդավար ու առաջադիմական տարբերակովը՝ խորհրդարանական հանրապետութիւն:

Տօնակատարութեան պաշտօնական բաժինն աւարտւեց թեմակալ առաջնորդ Տ. Բաբգէն արք. Չարեանի հայրական պատգամով: Սրբազան Հայրը շնորհաւորելով Հայաստանի առաջին Հանրապետութեան հիմնադրման տօնի կապակցութեամբ եւ յիշելով Սարդարապատի, Ղարաքիլիսայի ու Բաշ-Ապարանի ճակատամարտերն ու այնտեղ իրենց սխրագործութեամբ յաղթանակ կերտած քաջարի հայորդիներին, աւելացրեց. «Ճիշտ է, կարճատեւ էր առաջին Հանրապետութեան կեանքը, սակայն այն ազատատենչ ոգին, որը ստեղծւեց եւ յաջորդ սերունդներին ներշնչւեց մեր հերոսների միջոցով, մնաց ու մեր ժողովուրդն այդ ոգով շարունակեց իր պայքարը Ղարաբաղում եւ այլուր՝ իր ինքնութիւնը պահելու եւ իր անկախութիւնն ստեղծելու համար եւ կարողացաւ դարձեալ ունենալ անկախ հայրենիք: Սակայն բաւական չէ միայն անկախութեան կերտումը: Պէտք է անկախութիւնը պահել ու պահպանել եւ սա մեր ղեկավարութեան ու ողջ ժողովրդի պարտականութիւնն է: Այսօր ունենք անկախ հանրապետութիւն, բայց սա բաւարար չէ եւ պէտք է շարունակել մեր պահանջատիրական պայքարը, քանի դեռ մեզանից խլւած են մեր հողերն ու իրաւունքները»: Թեմակալ առաջնորդն վերջում յորդորեց պահպանել հայրենիքը, լեզուն, մշակոյթը, արժէքներն ու սրբութիւնները՝ հայրենի հողի վրայ ապրելով, հայրենիքը շէնացնելով եւ երկրի պետականութիւնն ու տնտեսութիւնը հզօրացնելով: 

Ծրագրի երկրորդ բաժնում, գեղարւեստական կատարումներով յագեցած ծրագրով առաւել բարձրացաւ ներկաների տօնական տրամադրութիւնն ու խանդավառութիւնը: Սոյն բաժնում ազգային-հայրենասիրական երգերի կատարմամբ հանդէս եկաւ Հայաստանից ժամանած վաստակաւոր երգչուհի Լէյլա Սարիբէգեանը: Գեղարւեստական ծրագրի ընթացքում պարային եւ ազգային-յեղափոխական երգերի կատարումներով հանդէս եկան նաեւ Նոր Ջուղայի Հայ Մ. Մ. «Արարատ» միութեան Մշակութային միաւորի «Կռունկ» պարախմբի եւ ստրադային խմբի անդամուհիներն ու Ս. Ամենափրկիչ վանքի «Կոմիտաս» երիտասարդական երգչախմբի մեներգիչները: Երգերի կատարողներն էին՝ Զարենուշ Աղուրեանը, Անասիկ Յովսէփեանը, Վանա Շիրւանեանը, Շաքէ Մովսիսեանը եւ Թանիա Մինասեանը:

Տօնախմբութիւնն աւարտւեց աւանդական հրավառութեամբ:

Լուսանկարիչ՝ Գեւիկ Խաչատրեան