Աղբիւր՝ www.yerkirmedia.am

Թուրքիայում յուլիսի 15-ի լոյս 16-ի գիշերը տեղի ունեցած ռազմական յեղաշրջման փորձի առնչութեամբ «Արմէնպրես»-ը ներկայացնում է բացառիկ հարցազրոյց Թուրքիայի Ազգային Մեծ ժողովի հայազգի պատգամաւոր Կարօ Փայլանի հետ:

- Պարոն Փայլան, երէկ պայթիւնների հետեւանքով լրջօրէն տուժել է Թուրքիայի Մեջլիսի շէնքը: Տեղեկութիւններ ունէ՞ք արդեօք թէ այդ պայթիւնների հետեւանքով պատգամաւորներ, մասնաւորապէս հայ պատգամաւորներից որեւէ մէկը տուժել է, թէ ոչ:

- Ոչ, մեզնից ոչ մէկ չի տուժել, մենք շէնքում չէինք: Երէկ պատգամաւորները Մեջլիսում չէին, սակայն տեղեկութիւններ կան, որ առաջին պայթիւնից յետոյ որոշ պատգամաւորներ գնացել էին, այնուամենայնիւ, հայ պատգամաւորներից որեւէ մէկն այնտեղ չէր: Վնասւել է շէնքի տանիքը, սակայն որեւէ պատգամաւոր չի տուժել:

- Կապ հաստատե՞լ էք հայ համայնքի հետ: Տեղեկութիւններ կա՞ն արդեօք` համայնքից տուժածներ կան, թէ ոչ: Արդեօք համայնքային շէնքերը վնասւել են, թէ ոչ:

- Ոչ, որեւէ մէկը համայնքից չի տուժել, քանի որ իրադարձութիւնները տեղի չէին ունենում հայկական թաղամասերում: Ես նրանցից տեղեակ եմ, որեւէ մէկը չի տուժել:

- Անդրադառնանք հիմնական թեմային: Յեղաշրջման փորձի առնչութեամբ մեղադրանքներ հնչեցւեցին գիւլենական շարժման ուղղութեամբ: Ի՞նչ էք կարծում այս առնչութեամբ:

- Անշուշտ, գիւլենական շարժում նշանակալի է, սակայն այս յեղաշրջման փորձի մէջ ներգրաււած էին հազարաւոր զինւորներ, ուստի դա չէր կարող լինել միայն գիւլենական շարժումը: Սա հիմնականում զինւորականների նախաձեռնութիւնն էր: Իհարկէ, կառավարութիւնը ցանկանում է այս յեղաշրջման փորձը որակել որպէս գիւլենական, քանի որ դա նրանց հնարաւորութիւն կը տայ ազատւելու բոլոր ընդդիմադիր զինւորականներից, դատաւորներից եւ բոլոր նրանցից, ովքեր դէմ են Էրդողանին:

- Մանրամասնէք մի փոքր, խնդրում եմ, Ձեր կուսակցութեան դիրքորոշումը տեղի ունեցածի վերաբերեալ:

- Թուրքիան երբեք ժողովրդավարական չի եղել, ուղղակի մենք որոշ ժամանակ ունէինք խաղաղութեան գործընթացի, որի ընթացքում ժողովրդավարութեան որոշ դրսեւորումներ եղան, սակայն, ցաւօք, անցած տարւայ յունիսի ընտրութիւններից յետոյ Էրդողանն իրականացրեց «պալատական յեղաշրջում»: Նախեւառաջ նա ազատւեց խորհրդարանից, հիմա հէնց նա է տալիս բոլոր հրահանգները խորհրդարանին: Չունենք անկախ դատական համակարգ ու օրէնքի գերակայութիւն: Այս պայմաններում երկիրն ամբողջութեամբ ղեկավարում է Էրդողանը եւ գործում է որպէս բռնապետ:

Ուստի այս պայմաններում, երբ չկան ժողովրդավարական գործընթացներ, երբ խորհրդարանն անտեսւում է, զինւորականներն ուժ են ձեռք բերում: Զինւորականները ազատ գործողութիւններ էին իրականացնում քրդական բնակավայրերում: Էրդողանը զինւորականներին անձեռնմխելիութիւն էր տւել` դրանք իրականացնելու համար: Այս ուղին բացելու պարագայում մի օր զինւորականները պէտք է սպանէին քրդերին, իսկ միւս օրը կարող էին ուղղել իրենց զէնքերը քո դէմ: Հէնց դա էլ տեղի ունեցաւ երէկ: Զինւորականներն ուղղեցին իրենց զէնքերը կառավարութեան դէմ: Միաժամանակ պէտք է հասկանալ, որ հիմա Էրդողանն օգտագործելու է տեղի ունեցածը ընդդիմութիւնից ազատւելու համար:

- Ձեր նկարագրածից կարող ենք նաեւ եզրակացնել, որ զինւորականների այն պնդումները, որ իրենք պատրաստւում են վերականգնել ժողովրդավարութիւնը հիմնաւոր էին: Ի՞նչ էք կարծում այս առնչութեամբ:

- Հիմնական խնդիրը հետեւեալն է` եթէ զինւորականները քո գործընկերներն են, նրանք ցանկացած օր կարող են այդ զէնքերն ուղղել քո դէմ, քանի որ նրանց ձեռքում է ուժը: Իսկ մեր` քաղաքական գործիչների խնդիրը իշխանութիւնը ժողովրդավարական համակարգին փոխանցելն է, իսկ մենք այստեղ մէկ տարուց աւելի է, ինչ չունենք ժողովրդավարական համակարգ: Սակայն մի բան էլ պէտք է ասեմ երէկւայ յեղաշրջման փորձը բաւականին սիրողական էր: Ուստի իմ մտահոգութիւնն այն է, որ հետախուզական ուժերը գիտէին այդ մասին եւ ճանապարհ բացեցին, որ դա տեղի ունենայ եւ իրենք հնարաւորութիւն ունենան ազատւելու իրենց հակառակորդներից: Դա էլ յաւելեալ հնարաւորութիւն կը տայ առաւել դիւրին կերպով գործողութիւններ ձեռնարկել գիւլենականների եւ Էրդողանին ընդդիմացողների դէմ: Սա իմ մտահոգութիւններից մէկն է:

Հարցազրոյցն` Արմէն Ղազարեանի