ՀՀ ԱԺ Հայաստան-Իրան բարեկամական խմբի ղեկավար Գէվորգ Պապոյեանը, խմբի անդամներ Մարիամ Պօղոսեանը, Նարեկ Բաբայեանը, Գուրգէն Մելքոնեանը, Աննա Գրիգորեանը, Քրիստինէ Վարդանեանը, Գեղամ Նազարեանը մարտի 4-ին հանդիպել են Իրանի Իսլամական Խորհրդարանի պատգամաւորներ Սեյէդ Ահմադ Ռասուլինեժադի, Մասումէ Փաշայի եւ ԻԻ Խորհրդարանի Իրան-Հայաստան բարեկամական խմբի անդամ Ռոբերտ Բեգլարեանի հետ:
Գէվորգ Պապոյեանը բարձր է գնահատել երկու պետութիւնների միջեւ բարեկամական յարաբերութիւնները, որոնք հարիւրաւոր տարիների պատմութիւն ունեն: Անդրադառնալով վերջերս տեղի ունեցած Իրանի խորհրդարանի Իրան-Հայաստան բարեկամական խմբի անդամների հետ հանդիպմանը` բարեկամական խմբի ղեկավարը նշել է, որ քաղաքական, տնտեսական, տարածաշրջանային, ենթակառուցւածքային, բնապահպանական մի շարք հարցեր են քննարկվել, որոնք երկուստէք կարեւոր նշանակութիւն ունեն:
Սեյէդ Ահմադ Ռասուլինեժադին շնորհակալութիւն է յայտնել ջերմ ընդունելութեան համար: Նա նշել է, որ Իրանի ժողովուրդը իւրայատուկ յարգանք է տածում հայ ժողովրդի նկատմամբ: Ըստ Սեյէդ Ահմադ Ռասուլինեժադի` նման հանդիպումները, փոխայցերը կը նպաստեն տարբեր բնագաւառներում հայ-իրանական բարեկամական յարաբերութիւնների հետագայ խորացմանը:
Անդրադարձ է կատարւել Հիւսիս-հարաւ ճանապարհին, համագործակցութեան ընդլայնման հնարաւորութիւններին, բնապահպանական խնդիրներին վերաբերող հարցերին: Կարեւորւել է երկու երկրների միջեւ յատկապէս տնտեսական կապերի զարգացումը:
ԱԳ նախարար Հոսէյն Ամիր Աբդօլլահեանը շնորհաւորական ուղերձ է յղել ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյեանին՝ Իրանի եւ Հայաստանի միջեւ դիւանագիտական յարաբերութիւնների հաստատման 30-ամեակի առթիւ. ըստ ԻՌՆԱ-ի հաղորդում է alikonline.ir-ը:
Շնորհաւորական ուղերձում նախարարը նշել է, որ Իրանի Իսլամական Հանրապետութիւնն առաջին երկրներից է, որը ճանաչել է Հայաստանի Հանրապետութեան անկախութիւնը եւ պաշտօնական դիւանագիտական յարաբերութիւններ է հաստատել ՀՀ-ի հետ:
ԱԳ նախարարը մասնաւորապէս նշել է. «Վերջին մէկ տարւայ ընթացքում երկու երկրների յարաբերութիւններն ընդլայնւել ու ամրապնդւել են՝ տարբեր ոլորտներում եւ բազմաթիւ փաստաթղթերի ստորագրմամբ համագործակցութեան իրաւական հիմքեր են արձանագրւել»։
Նախարարը յաւելել է, որ Իրանը վճռակամ է ընդլայնել Հայաստանի Հանրապետութեան հետ երկկողմ եւ տարածաշրջանային համագործակցութիւնը։
Իրանի Իսլամական Հանրապետութիւնը հիւպատոսութիւն կը բացի Կապանում. ըստ Yerkir.am-ի` յայտնում է իրանական պետական IRNA-ն:
Իրանի կառավարութիւնը հաւանութիւն է տւել Հայաստանի հետ սահմանամերձ Սիւնիքի մարզի Կապան քաղաքում հիւպատոսութիւն բացելու` արտաքին գործերի նախարարութեան առաջարկին:
Նշենք, որ Կապանով է անցնում Իրանը ԵԱՏՄ-ին կապող Հիւսիս-հարաւ միջանցքի հիմնական երթուղին:
Աւելի վաղ Իրանը յայտարարել էր, որ իր հարեւանների տարածքային ամբողջականութիւնը համարում է կարմիր գիծ` ակնարկելով Սիւնիքում Ադրբեջանին տրւող միջանցքը, որն Իրանին կը զրկէր Հայաստանի հետ ցամաքային սահմանից:
Հայաստանում գտնւող Իրանի Իսլամական Հանրապետութեան Մեջլիսի Իրան-Հայաստան պատգամաւորական բարեկամութեան խմբի անդամները ՀՀ ԱԺ Հայաստան-Իրան բարեկամական խմբի ղեկավար Գէորգ Պապոյեանի, խմբի անդամներ Նարեկ Բաբայեանի եւ Շիրակ Թորոսեանի ուղեկցութեամբ դեկտեմբերի 21-ին այցելել են Ծիծեռնակաբերդի յուշահամալիր: Տեղեկութիւնը հաղորդում է ԱԺ մամուլի ծառայութիւնը։
Պատւիրակութեան անդամները ծաղիկներ են խոնարհել անմար կրակի մօտ եւ լռութեամբ յարգել Հայոց ցեղասպանութեան նահատակների յիշատակը:
ԻԻՀ Մեջլիսի ազգային անվտանգութեան եւ արտաքին յարաբերութիւնների յանձնաժողովի անդամ Մահմուդ Ահմադի Բիղաշը նշել է, որ առաջին անգամ է Հայաստանում: «Նախորդ դարում կատարւած ցեղասպանութեան մասին տեղեկութիւններ, իհարկէ, ունէի, սակայն այս այցը պատճառ դարձաւ, որ իմ տեղեկութիւններն աւելանան: Ինձ յատկապէս տխրեցրեց այն, որ մարդկութիւնն այդքան տմարդի ու կենդանաբարոյ կարող է լինել, որ ոչ միայն նման վարւելակերպ ունենայ, այլեւ աւելի վատ` իր արածը չընդունի»,-նշել է Մեջլիսի պատգամաւորը:
Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-ինստիտուտում հիւրերը ծանօթացել են 20-րդ դարի առաջին արհաւիրքը պատկերող վաւերագրերին, դիտել ցուցանմուշները, գրառում կատարել «Պատուաւոր հիւրերի» յուշամատեանում:
Դեկտեմբերի 20-ին Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագոյն Պատրիարք եւ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում ընդունեց Իրանի Իսլամական Հանրապետութեան Մեջլիսի Իրան-Հայաստան պատգամաւորական բարեկամութեան խմբի անդամներին. Հաղորդում է Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի տեղեկատւական համակարգը:
Ողջոյնի իր խօսքում Վեհափառ Հայրապետն ընդգծեց, որ Հայաստանի եւ Իրանի միջեւ հաստատւած բարեկամական յարաբերութիւններն ու սերտ փոխգործակցութիւնն ունեն հարուստ պատմութիւն: Երկու երկրների կապերի խորացման եւ ամրապնդման գործում, ըստ Նորին Սրբութեան, իր մեծ նպաստն է բերում նաեւ Իրանի հայ համայնքը, որն Իրանի իշխանութիւնների բարեացակամ վերաբերմունքի շնորհիւ կարողացել է պահպանել իր ազգային մշակոյթն ու արժէքները:
Իր հերթին Մեջլիսի Իրան-Հայաստան պատգամաւորական բարեկամութեան խմբի ղեկավար Սէյեդ Մեհդի Ֆարշադանն Ամենայն Հայոց Հայրապետին տեղեկութիւններ փոխանցեց իրենց այցի ծրագրերի եւ ակնկալիքների վերաբերեալ: Վերջինս հայ-իրանական բարեկամական կապերի խորացման գործում կարեւոր նկատեց նաեւ երկու երկրների հոգեւոր առաջնորդների դերակատարութիւնը: Սէյեդ Մեհդի Ֆարշադանը, անդրադարձ կատարելով տարածաշրջանային իրավիճակին, ընդգծեց հակամարտութիւնների խաղաղ կարգաւորման անհրաժեշտութիւնը:
Զրոյցի ընթացքում Գարեգին Երկրորդ Կաթողիկոսը շնորհակալութիւն յայտնեց Իրանի Իսլամական Հանրապետութեանն արցախեան պատերազմի եւ յետպատերազմեան դժւարին ժամանակաշրջանում Հայաստանին ցուցաբերած զօրակցութեան համար:
Իր բարեմաղթանքները բերելով Իրան-Հայաստան պատգամաւորական բարեկամութեան խմբի անդամներն` Վեհափառ Հայրապետը յոյս յայտնեց, որ երկու երկրների միջխորհրդարանական հանդիպումները բարի արդիւքներ կարձանագրեն ի նպաստ բարեկամ ժողովուրդների փոխյարաբերութիւնների առաւել սերտացման:
Հայաստանի Հանրապետութեան Ազգային Ժողովի նախագահ Ալէն Սիմոնեանը դեկտեմբերի 20-ին ընդունել է Իրանի Իսլամական Հանրապետութեան Մեջլիսի Իրան-Հայաստան պատգամաւորական բարեկամութեան խմբի ղեկավար Սէյեդ Մեհդի Ֆարշադանի գլխաւորած պատւիրակութեանը: Այս մասին հաղորդել է ՀՀ ԱԺ պաշտօնական կայքը:
Ողջունելով հիւրերին` ՀՀ ԱԺ նախագահը վստահութիւն է յայտնել, որ բարեկամութեան խմբի այցը հայ-իրանական սերտ յարաբերութիւնների համար գործուն նշանակութիւն է ունենալու` ի նպաստ միջխորհրդարանական համագործակցութեան յետագայ ամրապնդմանը:
Կողմերն արձանագրել են երկու երկրների միջեւ քաղաքական ակտիւ երկխօսութիւնը, որն ամուր հիմք եւ երաշխիք է բազմաթիւ ոլորտներում միջպետական յարաբերութիւնների զարգացման համար: Կարեւորւել է միջխորհրդարանական համագործակցութեան զարգացումը` այն դիտարկելով որպէս բարեկամ երկրների միասնական տեսակէտների շրջանակի ընդլայնման առանցքային պլատֆորմ: Այս համատեքստում ընդգծւել է պատգամաւորական բարեկամութեան խմբերի արդիւնաւէտ գործունէութիւնը:
Հանդիպմանը զրոյց է ծաւալւել տարածաշրջանում տեւական խաղաղութեան եւ կայունութեան անհրաժեշտութեան շուրջ: Ալէն Սիմոնեանն անդրադարձել է ադրբեջանական կողմի ապակառուցողական վարքագծին` նշելով, որ այն բացասական ազդեցութիւն է ունենում ոչ միայն Հայաստանի, այլեւ` տարածաշրջանի միւս երկրների վրայ:
Հանդիպման աւարտին Իրան-Հայաստան պատգամաւորական բարեկամութեան խմբի ղեկավար Սէյեդ Մեհդի Ֆարշադանը ՀՀ ԱԺ նախագահին է փոխանցել Իրանի Մեջլիսի նախագահ Մոհամմադ Բաղեր Ղալիբաֆի` Իրան պաշտօնական այցի հրաւէրը:
ԻԻՀ հեռուստառադիոընկերութեան Առաջին հեռուստաալիքը կը պատմի տարաբնոյթ իրադարձութիւններով լի ճանապարհորդութեան մասին դէպի հիւսիսարեւմտեան հարեւան երկիր` Հայաստան: Մի շարք հաղորդումների ընթացքում կը ներկայացւեն երկու երկրների մշակութային ընդհանրութիւններն ու տարբերութիւնները, նաեւ` Հայաստանի քաղաքացիների կարծիքը Իրանի ու իրանցիների մասին. ըստ Pars Today–ի հաղորդում է yerkir.am-ը:
Ծրագրերում կը ներկայացւեն փորձագէտների ու դիւանագէտների կարծիքները երկու երկրների տնտեսական համագործակցութեան, Հայաստանի տարածքով իրանական ապրանքների` ԵԱՏՄ շուկայ մուտք գործելու վերաբերեալ:
Հաղորդման առաջին մասը եթեր է հեռարձակւել նոյեմբերի 23-ի երեկոյեան:
«Հայաստանը` որպէս ԵԱՏՄ դարպաս» վաւերագրական ֆիլմը Իրանի Իսլամական Հանրապետութեան Առաջին ալիքի եթերում կը ցուցադրւի կիրակի եւ երեքշաբթի` Թեհրանի ժամանակով 19:40-ին:
Նոյեմբերի 22-ին ԻԻՀ-ում ՀՀ նորանշանակ արտակարգ եւ լիազօր դեսպան Արսէն Աւագեանն իր հաւատարմագրերի պատճէնը յանձնեց ԻԻՀ արտաքին գործերի նախարար Հոսէյն Ամիր Աբդոլլահեանին:
Հոկտեմբերի 28-ին տեղի ունեցաւ ԻԻՀ-ում ՀՀ դեսպան Ա. Թումանեանի հանդիպումը ԻԻՀ ճանապարհների եւ քաղաքաշինութեան նախարար Ռոստամ Ղասեմիի հետ:
Հանդիպման ընթացքում քննարկւեցին Գորիս-Կապան այլընտրանքային ճանապարհի, «Հիւսիս-հարաւ» մայրուղու շինարարական աշխատանքներին եւ «Պարսից ծոց-Սեւ ծով» տրանսպորտային միջանցքին առնչւող հարցեր: Երկուստեք կարեւորւեց նշեալ ծրագրերի իրականացումը:
Յայտնելով, որ աւարտին են մօտենում Գորիս-Կապան այլընտրանքային ճանապարհի շինաշխատանքները, եւ ընդգծելով 2022թ-ից Հայաստանում մեկնարկւող ճանապարհաշինարարական մեծ ծրագրի մասին` դեսպան Թումանեանը կարեւորեց իրանական ընկերութիւնների մասնակցութեան հնարաւորութիւնը այդ ծրագրին:
Հանդիպման վերջում նախարար Ղասեմին, փոխանցելով իրանական կողմի համագործակցութեան պատրաստակամութեան մասին, շնորհակալութիւն յայտնեց դեսպան Թումանեանին կատարած աշխատանքի համար` յոյս յայտնելով, որ ապագայում եւս կը շարունակւի հայ-իրանական համագործակցութիւնը եւ կեանքի կը կոչւեն նոր ծրագրեր:
ՀՀ նախագահ Արմէն Սարգսեանի հրամանագրով Արսէն Աւագեանը նշանակւել է Իրանում ՀՀ արտակարգ եւ լիազօր դեսպան. այս մասին հաղորդում է «alikonline.ir»-ը։
«Հիմք ընդունելով վարչապետի առաջարկութիւնը` համաձայն Սահմանադրութեան 132-րդ յօդւածի 1-ին մասի 2-րդ կէտի, ինչպէս նաեւ «Դիւանագիտական ծառայութեան մասին» օրէնքի 14-րդ յօդւածի 1-ին մասի.
Արսէն Աւագեանին նշանակել Իրանի Իսլամական Հանրապետութիւնում Հայաստանի Հանրապետութեան արտակարգ եւ լիազօր դեսպան (նստավայրը՝ Թեհրան)»,- ասւում է ՀՀ նախագահի հրամանագրում։
Մինչ այս Արսէն Աւագեանը զբաղեցնում էր ՀՀ արտաքին գործերի նախարարութեան սահմանակից երկրների վարչութեան պետի պաշտօնը։
Աւելի վաղ, Արմէն Սարգսեանի մէկ այլ հրամանագրով, Արտաշէս Թումանեանն ազատւել էր Իրանում ՀՀ դեսպան պաշտօնից։
ՀՀ նախագահ Արմէն Սարգսեանի հրամանագրով Արտաշէս Թումանեանը յետ է կանչւել Իրանում ՀՀ արտակարգ եւ լիազօր դեսպանի պաշտօնից. այս մասին հաղորդում է «alikonline.ir»-ը։
«Հիմք ընդունելով վարչապետի առաջարկութիւնը` համաձայն Սահմանադրութեան 132-րդ յօդւածի 1-ին մասի 2-րդ կէտի, ինչպէս նաեւ «Դիւանագիտական ծառայութեան մասին» օրէնքի 14-րդ յօդւածի 1-ին մասի.
Արտաշէս Թումանեանին յետ կանչել Իրանի Իսլամական Հանրապետութիւնում Հայաստանի Հանրապետութեան արտակարգ եւ լիազօր դեսպանի պաշտօնից»,- ասւում է ՀՀ նախագահի հրամանագրում։
Յաւելենք, որ Արտաշէս Թումանեանը Իրանում ՀՀ դեսպան էր նշանակւել 2015 թւականի փետրւարի 17-ին։
Սիրելի՛ հայրենակիցներ,
Հայաստանի Հանրապետութեան 30-ամեակի կապակցութեամբ շնորհաւորում եմ ձեզ եւ մաղթում առողջութիւն, տոկունութիւն եւ երջանկութիւն:
Հայ ժողովրդի հազարամեայ պատմութիւնն ունեցել է փառահեղ վերելքների եւ ցաւալի անկումների ժամանակաշրջաններ:
Անցած երեք տասնամեակների ընթացքում եւս ունեցել ենք եւ՛ ձեռքբերումներ, եւ՛ անյաջողութիւններ:
Այսօր մեր ժողովուրդը մեծ ցաւ է ապրում 44-օրեայ պատերազմի հետեւանքով ունեցած մեծ կորուստների, իր հերոս զաւակների նահատակութեան, բազմաթիւ խեղւած եւ գերեվարւած զինուորների համար, սակայն պատրաստ է զօրավիգ լինել իր պետութեան անկախութեան եւ անվտանգութեան ամրապնդման, զարգացման եւ շէնացման գործին:
Հայաստանի Հանրապետութիւնը շարունակում է մնալ Արցախի ժողովրդի անվտանգութեան երաշխաւորը եւ այսուհետ եւս հետամուտ է լինելու Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրաւունքի իրականացմանը:
Հայաստանի համար կարեւոր է տարածաշրջանում համագործակցային եւ կառուցողական միջավայրի ձեւաւորումը, խաղաղութեան եւ անվտանգութեան ապահովմանը միտւած միջազգային քաղաքական գործընթացների ակտիւացումը: Այս իմաստով Հայաստանի Հանրապետութիւնն առաջնահերթ է համարում արտաքին քաղաքական գործընկերների հետ արդիւնաւէտ յարաբերութիւնների զարգացումը, որի կարեւոր բաղադրիչներից մէկը Իրանի Իսլամական Հանրապետութեան հետ համակողմանի համագործակցութեան խորացումն է:
Հայաստանի, Արցախի եւ ողջ հայ ժողովրդի առաջնահերթ խնդիրներից մէկը Սփիւռքի ներուժի արդիւնաւէտ օգտագործումն է, սփիւռքահայութեան բոլոր համայնքների եւ անհատների ներգրաւումը Հայրենիքի հզօրացման գործում:
Այժմ աւելի քան երբեւէ այժմէական է Հայաստանում, Արցախում եւ ողջ սփիւռքում միասնականութեան եւ համագործակցութեան մթնոլորտի ձեւաւորումը, ապագայի նկատմամբ պատասխանատւութեան եւ լաւատեսութեան տրամադրութիւնների արմատաւորումը:
Բարին ընդ ձեզ:
Կապանի մօտակայքում ադրբեջանական ոստիկանութեան կողմից իրանական բեռնատարները կանգնեցնելը եւ գումար գանձելը գուցէ հայ-իրանական յարաբերութիւններում քաղաքական խնդիրներ չառաջացնեն, բայց շատ հաւանական է՝ տնտեսական խնդիրների պատճառ դառնան։ Factor.am-ի հետ զրոյցում նման կարծիք յայտնեց Իրանի խորհրդարանի հայազգի պատգամաւոր Ռոբերտ Բեգլարեանը։ Այս մասին տեղեկացնում է alikonline.ir-ը:
«Իրանը շատ լաւ տիրապետում է, թէ ինչ իրավիճակ է հիմա տիրում տարածաշրջանում, այդ պատճառով դժւար թէ քաղաքական խնդիրներ լինեն։ Բայց երբ մեծ քանակով բեռնատարներ կանգնեցւեն, աւելորդ գումարներ գանձւեն, արդէն երկու երկրների համար էլ տնտեսական վնաս կարող է լինել։ Դա կը նշանակի, որ հնարաւոր է, որ հետագայում Իրանից ապրանքներն աւելի դժւար ու թանկ հասնեն Հայաստանի խորքեր, Երեւան, իսկ դա կազդի ապրանքների գների վրայ»,- ասաց նա։
Ռոբերտ Բեգլարեանը նկատեց, որ նախկինում էլ իրանական բեռներ փոխադրող ընկերութիւնները դժգոհում էին Հայաստանի ճանապարհներից եւ գանձւող գումարից, նախընտրում էին այլ ճանապարհներով տեղախոփել իրենց բեռները։
«Ստեղծւած իրավիճակը կարող է նորից հող ստեղծել եղած դժգոհութիւնների համար»,- ասաց նա։
Ըստ իրանահայ պատգամաւորի՝ 44-օրեայ պատերազմից յետոյ ստեղծւած իրավիճակի առնչութեամբ պէտք էր քննարկումներ վարել Իրանի հետ։
«Յատկապէս եթէ Հայաստանն ինչ-որ ծրագրեր ունէր Ադրբեջանի հետ սահմանագծման եւ սահմանազատման հարցերով, անկախ նրանից, թէ երկրի ներսում ինչ-որ բաներ ասւելու էին, թէ գաղտնի էին մնալու, Իրանը, որպէս վստահելի գործընկեր, աւելի տեղեկացւած պէտք է լինէր գործընթացներից։ Իրանն ինքն էլ կարող էր օգտակար լինել Հայաստանին՝ ինչ-որ խոչընդոտներ վերացնելու հարցում։ Գուցէ Հայաստանը կարողանար օգտւել Իրանի դիւանագիտական հնարաւորութիւններից Ադրբեջանի հետ յարաբերութիւններում, եւ բոլոր երկրները ստանային մաքսիմալը գործընթացներում»,- ասաց նա՝ նշելով, որ գուցէ արդէն եղած իրավիճակն իրանական կողմում դժգոհութիւն առաջացնի, բայց դա դժւար թէ վրդովմունքի դրսեւորման պատճառ դառնայ։
Նա նշեց նաեւ, որ պարզապէս լաւ կը լինէր, որ Հայաստանը, որպէս գործընկեր, բաց եւ համագործակցային գործէր։
«Նման իրավիճակներում է, որ երեւան են գալիս յարաբերութիւններում փոխըմբռնման եւ վստահութեան մակարդակները»,- ասաց նա։
Անդրադառնալով Դուշանբէում ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանի եւ Իրանի նախագահ Էբրահիմ Ռէյիսիի միջեւ կայացած հանդիպմանը՝ Ռոբերտ Բեգլարեանը նշեց, որ յուսադրող է այն, որ Իրանի նախագահը նշել է՝ պէտք է աշխատանքային խումբ ստեղծել՝ աւելի արագացնելու երկու երկրների միջեւ համագործակցութեան սերտացումը։
«Կարծում եմ՝ ուշացած բաներ շատ կան։ Բայց, ի վերջոյ, ներկայ իրավիճակը սա է, եւ պէտք է փորձել եղած պայմաններում ամենաարագ ձեւով համագործակցութեան ձեւաչափեր գտնել եւ այս իրավիճակից դուրս գալ, յետոյ նաեւ՝ զարգացնել յարաբերութիւնները եւ հնարաւորութիւն ունենալ յարաբերութիւններում անել ամրագրումներ, որ արտաքին գործօնները չեն ազդելու երկկողմանի յարաբերութիւնների վրայ»,- ասաց նա։
Նրա կարծիքով՝ հայ-իրանական յարաբերութիւններում խնդիրները կանխելու ուշացումներն առաւել շատ պայմանաւորւած են նրանով, որ ամէն ինչ շատ արագ է զարգանում։
«Գուցէ դիւանագէտները չեն հասցրել համապատասխան հակազդեցութիւն ցոյց տալ։ Երկու երկրների դիւանագէտները պատերազմից յետոյ պէտք է կարողանային քննարկումներ անել, թէ ինչ հնարաւոր սցենարներ կարող են լինել ապագայում։ Այդ առումով կարող եմ ասել, որ կարծում եմ՝ երկու երկրների դիւանագէտներն էլ զլացել են, թէպէտ գիտեմ, որ Իրանի դեսպանութիւնն անընդհատ փորձել է զեկոյցներով սնել արտգործնախարարութեանը, սպառնալիքները նախանշել, բայց դէ միւս կողմից, դէմ յանդիման ենք եղել ե՛ւ նախագահական ընտրութիւններին, ե՛ւ Իրանի արտաքին քաղաքականութեան բազմաշերտութեանը։ Հէնց դա էլ որոշ հարեւաններ չարաշահեցին»,- նշեց նա։
Խօսելով Իրանի՝ Հայաստանի նկատմամբ ներկայիս դիրքորոշման վերաբերեալ՝ նա մատնանշեց նոր արտգործնախարար Հոսէյն Ամիր Աբդօլլահեանի մօտեցումը՝ նոր քաղաքականութիւն մշակել Ասիայի նկատմամբ։
«Ակնկալիք կայ, որ Կովկասի հարցերով էլ Իրանն այսուհետ աւելի լուրջ կը զբաղւի, քան անցեալում։ Սահմանների հարցում էլ Իրանի կարծիքն անզիջում է։ Մի քանի օր առաջ թուրքական լրատւամիջոցում հարցազրոյց էր հրապարակւել ադրբեջանցի պատգամաւորի հետ, որն ասել էր, թէ «Իրանը քարտէզի վրայից ջնջւելու է»։ Երէկ արդէն Արդեբիլ նահանգի աղօթապետը խիստ յանդիմանեց նրան, յստակեցրեց իրանական կարծիքը՝ քանի որ արդէն ռազմական փորձեր են անում Իրանի հետ սահմանին, Իրանը պէտք է յստակ դիրքորոշում ունենայ, սահմանի մօտ վերադասաւորւի, որ անհրաժեշտութեան դէպքում համապատասխան արձագանգի թէ՛ Ադրբեջանին, թէ՛ Թուրքիային»,- ասաց նա։
Իրանի արտաքին գործերի նախարարութեան մամուլի քարտուղար Սայիդ Խաթիբզադէն անդրադարձել էր Իրանը եւ Հայաստանը կապող մայրուղու խնդրին։ Մամուլի քարտուղարն ընդգծել է հարեւան երկրների տարածքային ամբողջականութեան առաջնահերթութեան քաղաքականութիւնը՝ յայտարարելով, որ Իրանը փորձում է հաւասարակշռւած օգտագործել աջակցութիւնն իր հարեւանների նկատմամբ: Պատասխանելով ադրբեջանական կողմից բեռնատարների իրանցի վարորդների ձերբակալման մասին հարցին՝ Խաթիբզադէն նշել է, որ Իրանը հետամուտ է այդ հարցին եւ պահանջել է անյապաղ ազատ արձակել վարորդներին ու պաշտօնատար անձանց հետ հանդիպում՝ խնդրի հիմնական լուծումն ապահովելու համար:
Աշխատանքային այցով Դուշանբէում գտնւող վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանը հանդիպել է Իրանի Իսլամական Հանրապետութեան նախագահ Էբրահիմ Ռէիսիին: Հաղորդում է Yerkir.am-ը:
Իրանի նախագահը ողջունելով Փաշինեանին` նշել է. «Ուրախ եմ հանդիպել Ձեզ հետ: Ցանկանում եմ եւս մէկ անգամ շնորհաւորել ընտրութիւններում յաղթանակի եւ վարչապետի պաշտօնը կրկին ստանձնելու համար»,- ասել է Իրանի նախագահը` յոյս յայտնելով, որ պաշտօնավարման ընթացքում երկու երկրների յարաբերութիւններում նոր դրական քայլեր կիրականացւեն:
Իր հերթին Փաշինեանը նշել է, որ Էբրահիմ Ռէյիսիի երդմնակալութեան արարողութիւնից Հայաստան է վերադարձել լաւ տպաւորութիւններով: «Մեր երկու կառավարութիւնների գործունէութիւնը մեկնարկել է միաժամանակ, կարծում եմ դա շատ լաւ նրբերանգ է, որը հնարաւորութիւն է ստեղծում ներդաշնակեցնել մեր գործողութիւնները»,- ասել է վարչապետը: Նիկոլ Փաշինեանը յաւելել է, որ ՀՀ կառավարութեան գործունէութեան ծրագրում յատուկ ընդգծւել է տարածաշրջանային յարաբերութիւնների կարեւորութիւնը: Այս համատեքստում վարչապետը կարեւորել է Իրանի նախագահի յայտարարութիւնը, ըստ որի` Իրանի համար եւս կարեւոր է հարեւանների հետ յարաբերութիւնների զարգացումը:
Հանդիպմանը զրուցակիցները քննարկել են հայ-իրանական բազմակողմ յարաբերութիւնների յետագայ զարգացմանը, երկու երկրների միջեւ բեռնափոխադրումների անխափան կազմակերպմանը, տարածաշրջանում տեղի ունեցող գործընթացներին վերաբերող հարցեր:
Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ ծայրագոյն պատրիարք եւ ամենայն հայոց կաթողիկոսը Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում ընդունել է Հայաստանի Հանրապետութիւնում Իրանի Իսլամական Հանրապետութեան արտակարգ եւ լիազօր դեսպան Աբբաս Բադախշան Զոհուրիին: Այս մասին յայտնում են Մայր Աթոռի տեղեկատւական համակարգից։
Վեհափառ Հայրապետը, ողջունելով դեսպանի այցը Մայր Աթոռ, իր օրհնութիւնն ու բարեմաղթանքներն է փոխանցել նրան:
Կաթողիկոսը շնորհակալութիւն է յայտնել Իրանի Իսլամական Հանրապետութեանը համավարակի, պատերազմի եւ յետպատերազմեայ դժւարին ժամանակաշրջանում Հայաստանին մշտապէս զօրակցութիւն ցուցաբերելու համար:
Նորին Սրբութիւնը կարեւորել է երկու ժողովուրդների բազմադարեայ բարեկամական կապը՝ յոյս յայտնելով, որ ապագայում այն առաւել կը խորանայ ու կը սերտանայ:
Իր հերթին դեսպան Աբբաս Բադախշան Զոհուրին, անդրադարձ կատարելով տարածաշրջանային իրավիճակին, ընդգծել է հակամարտութիւնների խաղաղ կարգաւորման անհրաժեշտութիւնը: Դեսպանը նաեւ նշել է, որ Իրանի համար շատ կարեւոր է ի դէմս Հայաստանի ունենալ հզօր եւ տնտեսապես զարգացած հարեւանի:
Հանդիպմանը զրուցակիցներն անդրադարձել են նաեւ Մայր Աթոռի եւ Իրանի Իսլամական Հանրապետութեան միջեւ առկայ փոխգործակցային յարաբերութիւններին՝ կարեւորելով մշակոյթի ոլորտում համագործակցութիւնը, կրօնական երկխօսութիւնը, միջկրօնական համաժողովների կազմակերպումը:
ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանը Հանրապետութեան նորընտիր նախագահ հոջ. Սէյէդ Էբրահիմ Ռէիսիի երդմնակալութեան արարողութեանը մասնակցելու նպատակով, այսօր՝ օգոստոսի 5-ին ժամանել է Թեհրան. ըստ ԻՌՆԱ-ի հաղորդում է alikonline.ir-ը:
Նիկոլ Փաշինեանին «Մեհրաբադ» օդանաւակայանում դիմաւորել են իրանցի բարձրաստիճան պաշտօնեաներ:
ՀՀ վարչապետը երդմնակալութեան արարողութեանը մասնակցելուց յետոյ, հանդիպում կունենայ նորընտիր նախագահ հոջ. Սէյէդ Էբրահիմ Ռէյիսիի հետ:
Աւելի վաղ, Հանրապետութեան նախագահի երդմնակալութեան պաշտօնական արարողութեանը մասնակցելու նպատակով, Թեհրան են ժամանել մի շարք երկրների բարձրաստիճան պաշտօնեաներ: Այդ թւում՝ Իրաքի նախագահ Բահրամ Սալեհը, Աֆղանստանի նախագահ Մոհամմադ Աշրաֆ Ղանին, Տաջիկստանի, Ուզբեկստանի, Թանզանիայի, Սիրիայի Խորհրդարանի նախագահները եւ այլ միջազգայն բարձրաստիճան պաշտօնեաներ ու դիւանագէտեր:
Ի՞նչ աշխատանքներ են իրականացւում Հայաստանում Կորոնավիրուսի դէմ բնակչութեան պատւաստումներ իրականացնելու ուղղութեամբ:
Սկսած այս տարւայ մարտ ամսւանից մեր երկրում իրականացւում են բնակչութեան պատւաստման աշխատանքներ: Այդ նպատակով օգտագործւում են երեք տիպի պատւաստանիւթեր` Սպուտնիկ-V, Աստրա Զենեկա եւ Սինովակ: Պատւաստումներն իրականացւում են անվճար եւ կամաւորութեան սկզբունքով: Ներկայ դրութեամբ նշւած պատւաստանիւթերի կիրառման ուղղութեամբ տարիքային սահմանափակումներ չկան:
Մինչ օրս իրականացւած պատւաստումների քանակութիւնը խիստ հեռու է բաւարար լինելուց, սակայն ՀՀ իշխանութիւնները միջոցներ են ձեռնարկում տւեալ աշխատանքի տեմպերն արագացնելու ուղղութեամբ:
Ի դէպ, համաճարակային վիճակը ներկայումս բաւարար է, թէեւ զգօնութիւնը կորցնելը կարող է անցանկալի հետեւանքների յանգեցնել: Վերջին մի քանի շաբաթւայ ընթացքում արձանագրւել է ինչպէս հիւանդացութեան, այնպէս էլ մահւան ցուցանիշների կայունացում: Կորոնավիրուսային համաճարակի գնահատման տեսանկիւնից ԵՄ-ը Հայաստանը ճանաչել է «կանաչ գօտի»:
ԻԻՀ առանձին պաշտօնեաներ իրանցիներին յորդորում են պատւաստման նպատակով չմեկնել Հայաստան: Ի՞նչ կարող էք ասել այս մասին:
Ես էլ եմ հանդիպել որոշ պաշտօնեաների եւ առանձին անհատների կողմից ԶԼՄ-ներում եւ սոցիալական ցանցերում ինչ-ինչ մեկնաբանութիւնների եւ վերլուծութիւնների: Եղել են իրականութեանը չհամապատասխանող հրապարակումներ, նոյնիսկ արւել են ոչ պատշաճ արտայայտութիւններ, որոնց հարկ չեմ համարում անդրադառնալ: Ակնյայտ է, որ Հայաստան-Իրան բարձր մակարդակի յարաբերութիւններին անյարիր են իրականութեան հետ կապ չունեցող եւ անկարեւոր թեմաների անհարկի արծարծումը:
Բոլոր դէպքերում, քանի որ առկայ են նաեւ որոշ թիւրընկալումներ, հարկ եմ համարում որոշակի տեղեկութիւններ հաղորդել: Ս.թ. ապրիլի 23-ին հրապարակւել է ՀՀ առողջապահութեան նախարար Անահիտ Աւանէսեանի հրամանը, որով թոյլատրւել է Հայաստանում գտնւող օտարերկրացիների պատւաստումն անվճար եւ կամաւորութեան սկզբունքով: Նման որոշման համար հիմք են ծառայել Հայաստանում գործող մի շարք օտարերկրեայ դիւանագիտական եւ միջազգային կազմակերպութիւնների, ինչպէս նաեւ տարբեր հանգամանքների բերումով Հայաստանում գտնւող այլ անձանց կողմից մեր երկրում պատւաստումներ ստանալու մասին բազմաթիւ դիմումները: Հարկ է նշել, որ մինչ օրս իրականացւած պատւաստումների բացարձակ մեծամասնութիւնն իրականացւած է ՀՀ քաղաքացիների եւ Հայաստանում մշտական բնակութիւն ունեցողների նկատմամբ, եւ որոշակի չափով նաեւ այս ծառայութիւնից օգտւել են օտարերկրացիները: Այս ընթացքում այդ հնարաւորութիւնից օգտւել են տարբեր երկրների քաղաքացիներ, այդ թւում նաեւ իրանցիներ:
Փաստօրէն օտարերկրացիների հետ կապւած որոշումը հիմնւա՞ծ է վերջիններիս դիմումների վրայ:
Նախեւառաջ, հաշւի է առնւել մարդկանց կողմից դրսեւորւած ցանկութիւնը, սակայն նաեւ կարեւորւել են հետեւեալ երկու հանգամանքները: Առաջինը` մարդասիրական վերաբերմունքն է այդ անձանց նկատմամբ եւ երկրորդը` Հայաստանում որոշակի ժամանակահատւած (շաբաթներ, ամիսներ եւ աւելի երկար ժամանակ) գտնւող անձանց պատւաստումը խիստ դրական է ազդում երկրում համաճարակային վիճակի վրայ:
Մի հանգամանք էլ կարող եմ Ձեր ուշադրութեանն արժանացնել: Լրացում է կատարւել գործող կարգում, համաձայն որի` օտարերկրացիների նկատմամբ Կորոնավիրուսի դէմ պատւաստումներ թոյլատրւում են, եթէ վերջիններս Հայաստանում են գտնւում աւելի քան 10 օր: Դա հնարաւորութիւն կը տայ առաւել հասցէական դարձնել պատւաստման գործընթացը` թիրախաւորելով Հայաստանում օբյեկտիւ անհրաժեշտութեամբ գտնւող օտարերկրացիներին:
Իրանի Արեւելեան Ադրբեջան նահանգի օդանաւակայանների գլխաւոր տնօրէն Ռամին Ազարին յայտարարել է Թաւրիզի օդանաւակայանից դէպի Երեւան եւ հակառակ ուղղութեամբ չւերթի մեկնարկի մասին:
«Սոյն թւականի յուլիսի 1-ից Թաւրիզի «Շահիդ Մադանի» միջազգային օդանաւակայանից չւերթներ են իրականացւելու Թաւրիզ-Երեւան-Թաւրիզ երթուղով: Չւերթն իրականացւելու է Հայաստանին պատկանող «Արմենիա» աւիաընկերութեան միջոցով՝ շաբաթական երկու օր` երկուշաբթի եւ հինգշաբթի օրերին»: Այս մասին յայտարարել է Ռամին Ազարին Ճանապարհների եւ քաղաքաշինութեան նախարարութեան լրատւական կայքին տւած հարցազրոյցում:
Աղբիւր՝ www.alikonline.ir
Իրանի Իսլամական Հանրապետութեան նախագահի պաշտօնում ընտրւելու կապակցութեամբ, հոջ. Սէյէդ Էբրահիմ Ռէյիսիին շնորհաւորական ուղերձներ են յղել ՀՀ նախագահ Արմէն Սարգսեանն ու ՀՀ վարչապետի ժամանակաւոր պաշտօնակատար Նիկոլ Փաշինեանը:
ՀՀ նախագահ Սարգսեանն Էբրահիմ Ռէյիսիին մաղթել է քաջառողջութիւն եւ աշխատանքային նւաճումներ, իսկ Իրանի եղբայրական ժողովրդին՝ խաղաղութիւն եւ բարօրութիւն։
«Հաւատում եմ, որ Ձեր ղեկավարութեամբ Իրանը շարունակելու է զարգացման եւ բարգաւաճման ուղին։
Հայաստանն արժեւորում է Իրանի հետ առկայ բարիդրացիական յարաբերութիւնների եւ կառուցողական երկխօսութեան հետեւողական ամրապնդումն ու խորացումը, ինչը մեր պետութիւնների առաջընթացի ու տարածաշրջանի կայունութեան ապահովման կարեւորագոյն պայմաններից է։ Դարերի խորքից է գալիս մեր երկու բարեկամ ժողովուրդների՝ միմեանց ճանաչելու եւ համագործակցելու ձգտումը, ինչի համար այսօր ստեղծւած են յիրաւի լայն հնարաւորութիւններ։
Լիայոյս եմ, որ համատեղ ջանքերով հայ-իրանական ջերմ բարեկամական յարաբերութիւնները կը շարունակեն զարգանալ եւ ընդլայնւել բոլոր բնագաւառներում՝ արձանագրելով դրական դինամիկա մեր ժողովուրդների փոխգործակցութեան որակական նոր մակարդակի համար»,- ասւած է ՀՀ նախագահի շնորհաւորական ուղերձում:
ՀՀ վարչապետի ժամանակաւոր պաշտօնակատար Նիկոլ Փաշինեանի շնորհաւորական ուղերձում էլ նշւած է. «Լիայոյս եմ, որ Ձեր պաշտօնավարման ընթացքում կարձանագրւեն նոր ձեռքբերումներ մեր երկու բարեկամ երկրների միջեւ յարաբերութիւններում։ Վստահ եմ, որ համատեղ ջանքերով մեզ կը յաջողւի էլ աւելի առաջ մղել մեր երկկողմ համագործակցութեան օրակարգը՝ հարստացնելով այն նորանոր ծրագրերով եւ նախաձեռնութիւններով»։
Մեկնարկել է ԱԳ նախարար Մոհամմադ Ջաւադ Զարիֆի այցը Հայաստան: Այս մասին տեղեկանում ենք ՀՀ ԱԳՆ պաշտօնական կայքից: Տեղեկացնում է alikonline.ir-ը:
Մեր երկրի ԱԳ նախարարին Զւարթնոց միջազգային օդանաւակայանում դիմաւորել է ՀՀ ԱԳ նախարարի պաշտօնակատար Արա Այւազեանը:
Երեւանում, Արա Այւազեանի հետ հանդիպումից բացի, նախատեսւում է Զարիֆի հանդիպումը ՀՀ նախագահ Արմէն Սարգսեանի եւ վարչապետի ժամանակաւոր պաշտօնակատար Նիկոլ Փաշինեանի հետ:
