Գերաշնորհ

Տ. Բաբգէն եպս. Չարեան

Առաջնորդ Սպահանի Հայոց Թեմին

Նոր Ջուղա

Սիրելի՛ Սրբազան,

Այս առաւօտ խոր ցաւով իմացանք իրանահայութեան կարկառուն դէմքերէն եւ մեր մշակոյթի երկարամեայ սպասարկուներէն Լեւոն Գ. Մինասեանի մահուան գոյժը։ Այս տխուր առիթով մեր խորազգաց ցաւակցութիւնները կը յայտնենք Ձեզի, Մինասեան ընտանիքի անդամներուն, համայն իրանահայութեան, ու յատկապէս Նոր Ջուղայի մեր Թեմի զաւակներուն, որոնց համար Լեւոն Գ. Մինասեան եղաւ ու կը շարունակէ մնալ անխոնջ մտաւորականի ու նուիրեալ ծառայողի տիպարը։

Արդարեւ, մենք քաջածանօթ ենք Լեւոն Գ. Մինասեանի անձին ու երկարամեայ կրթական ու մշակութային գործունէութեան: Բարձր գնահատած ենք միշտ անոր ցու­ցաբերած ամուր կապուածութիւնը եւ օրինակելի նախանձախնդրութիւնը մեր տեղա­յին-եկեղեցական արժէքներուն ու իտէալներուն: Հայ եկեղեցին ընդհանրապէս ու Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութիւնը յատկապէս, անբաժան մասը կազմեցին Լեւոն Գ. Մինասեանի գործունէութեան, ուր լայն տեղ գրաւեց մանաւանդ Ս. Ամենափրկչեան Վանքէն ներս իր ունեցած մշակութային կարեւոր ներդրումը։ Մինչեւ իր կեանքին վերջը, Լեւոն Գ. Մինասեան մնաց հաւատարիմ զաւակը Կիլիկեան դարաւոր սուրբ Աթոռին, որուն առաքելութեան բերած է իր գործօն մասնակցութիւնը, եղած է պատգամաւոր Ազգ. Ընդհանուր Ժողովին եւ աշխատակցած ՀԱՍԿ պաշտօնաթերթին:

Հոգեկան գոհունակութեամբ կ'ուզենք յիշել, որ աւելի քան տասնամեակ մը առաջ Լեւոն Գ. Մինասեանի անձին ու նուիրեալ գործունէութեան նկատմամբ մեր բարձր համարումն ու գնահատանքը արտայայտեցինք իրեն շնորհելով Կիլիկեան «Ասպետ»-ի կարգի շքանշան։ Անկասկած, որ Լեւոն Գ. Մինասեանի անունը անջնջելի կերպով արձանագրուած պիտի մնայ մեր ժողովուրդի ժամանակակից պատմութեան մէջ, շնորհիւ իր ունեցած ազգային-հասարակական, կրթական-մշակութային, գրական-հրատարակչական ու ընկերային բազմակողմանի ու բազմարդիւն գործունէութեան։

Կ'աղօթենք առ Ամենաբարին Աստուած, որ երկնային երանական խաղաղութեան մէջ ընդունի Լեւոն Գ. Մինասեանի հոգին եւ յաւիտենական կեանքի արժանացնէ զինք: Թող Աստուած Սուրբ Հոգւոյն միջոցաւ մխիթարէ հանգուցեալի պարագաներն ու բոլոր սգակիրները։

Հայրապետական օրհնութեամբ եւ սիրոյ ջերմ ողջունիւ,

Աօթարար՝

ԱՐԱՄ Ա. ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ

ՄԵԾԻ ՏԱՆՆ ԿԻԼԻԿԻՈՅ

Անթիլիաս, 4 յունուար 2013

***

ՎՇՏԱԿՑՈՒԹԻՒՆ

Ցաւօք սրտի ուշ տեղեկացանք իրանահայ հանրածանօթ եւ բազմավաստակ պատմաբան, բանասէր եւ ազգային հասարակական վաստակաւոր գործիչ պարոն Լեւոն Մինասիանի մահը:

Հանգուցեալը աւելի քան կէս դար ունեցած է ուսուցչական, գրական եւ վարչական գործունէութիւն առհասարակ իրանահայութեան եւ ի մասնաւորի Իրանա-Հնդկաստանի Հայոց Թեմի կրօնական եւ ազգային կեանքին մէջ:

Ան բացառիկ կարեւորութիւն ընծայող բանասիրական աւանդ թողած է մեզի, յատկապէս Իրանա-Հնդկաստանի Հայոց Թեմի պատմութեան ուսումնասիրութեան համար: Շուրջ քառորդ դար եղած ենք իր հետ գործակիցներ մեր առաջնորդութեան տարիներուն եւ մեծապէս օգտւած անոր գիտութենէն:

Ի խորոց սրտի կ'աղօթենք առ բարձրեալն Աստւած, որպէսզի անոր հոգին հանգչեցնէ Իր երկնային լուսեղէն խորաններուն մէջ եւ Սուրբ Հոգւոյ մխիթարութիւն պարգեւէ բոլորիս:

Այս առիթով մեր ցաւակցութիւնները կը յայտնենք նախ հանգուցեալի ընտանեկան պարագաներուն, Իսֆահանի եւ հարաւային Իրանի Հայոց Առաջնորդարանին եւ «Ալիք»-ի մեծ ընտանիքի անդամներուն:

Մնամ ջերմօրէն աղօթարար՝

Կորիւն Արքեպս. Պապեան

***

ՍՊԱՀԱՆԻ ՀԱՅՈՑ ԹԵՄԻ ԹԵՄԱԿԱՆ ԽՈՐՀՐԴԻ ԽՕՍՔ՝ ԼԵՒՈՆ ՄԻՆԱՍԵԱՆԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ՅՈՒՂԱՐԿԱՒՈՐՈՒԹԵԱՆ ԵՒ ԹԱՂՄԱՆ ԸՆԹԱՑՔՈՒՄ, Ս. ԱՍՏՒԱԾԱԾԻՆ ԵԿԵՂԵՑՈՒ ՇՐՋԱՓԱԿՈՒՄ, ԸՆԹԵՐՑՒԱԾ ՊՐՆ. ՎՐԷԺ ՇԻՐՒԱՆԵԱՆԻ ՄԻՋՈՑՈՎ

Յարգելի ներկաներ՝ սգակից բարեկամներ,ընդունեցէ՛ք որ չափազանց դժւար է ցանկացած անձնաւորութեան աւելի քան 90-ամեայ ողջ կեանքն ու գործունէութիւնը սեղմ տողերով եւ կարեաց սահմանում ամփոփ կերպով ներկայացնել, ուր մնաց այնպիսի մարդուն,որ Իրանահայ համայնքում եւ իմասնաւորի հարաւային իրանահայութեան կրթա-մշակութային ազգային եւ հասարակական կեանքում իր ուրոյն դերակատարութիւնն է ունեցել, ինչպիսին է հանգուցեալ Լեւոն Գալուստի Մինասեանը:

Կրկնակի դժւար էԱզգային մարմիններում աշխատող որեւէ անհատի համար դամբանական խօսք ասել նման անձնաւորութեան գործունէութեան վերաբերեալ։

Հանգուցեալ Լեւոն Գալուստի Մինասեանը առաջին հերթին իբրեւ Ս.Մեսրոպ Մաշտոցի հաւատաւոր ժառանգորդ ընտրեց ուսուցչութեան ասպարէզը եւ 30 տարի շարունակ անմնացորդ նւիրումով աշխատեց հայ սերունդներ կրթելու, դաստիարակելու եւ իր հաստատ համոզումի ու գաղափարի ներքոյ ներշնչեց նրանց հաւատարիմ մնալու ազգին ու հայրենիքին:

Յետագային նրա շնչի տակ հայեցի դաստիարակութիւն ստացած երիտասարդութիւնը ազգային հասարակական կեանքում պատասխանատւութիւններ ստանձեց ոչ միայն Իրանահայութեան կեանքում,այլ նաեւ տարբեր համայնքներում եւ սփիւռքում ու Հայաստանում:

Մի խօսքով,նա իր նւիրւածութեամբ ու համոզումով վարժապետեց մի ամբողջ կեանք:

Հաւատք, նւիրում, աշխատանք եւ նպատակասլացութիւն: Ահա այն յատկանիշերը,որոնցով հանգուցեալը արձանագրեց մեծ նւաճումներ, իր ճիգերն ու ժամանակը ամբողջութեամբ ներդնելով ի խնդիր հայ գիր ու գրականութեանը: Նրա տքնաջան եւ հետեւողական աշխատանքի շնորհիւ ի մի բերւեց Ս.Ա.Վանքի աւելի քան 350տարւայ վաղեմութիւն ունեցող բոլոր նամակներն ու փաստաթղթերը:

Իր ուսումնասիրութիւնների արդիւնքում զանազան թերթերում հրատարակեց բազմաթիւ յօդւածներ, գրեց պատմական արժէք ներկայացնող զանազան գրքեր հայերէն եւ պարսկերէն լեզուներով:

Տարիներ շարունակ մեր ազգային արժէքները վեր հանելուց ու կենդանութիւն տալուց բացի, փորձեց տարածել ու ծանօթացնել նաեւ այլոց:

Եւ հետեւաբար այդ բոլոր աշխատանքների եւ ուսումնասիրութիւնների արդիւնքում գնահատանքի արժանացաւ համազգային եւ միջազգային հաստատութիւնների կողմից բազմաթիւ շքանշաններով ու պատւոյ գրերով:

Յարգելի ներկաներ, ահաւասիկ այսօր համախմբւած ենք այս եկեղեցու սուրբ կամարների ներքոյ, հրաժեշտ տալու այնպիսի մարդու,որ տասնամեակներ շարունակ իր զոհաբերութեամբ, նւիրումով ու ըմբռնումով ծառայեց հայ մշակոյթին՝ միշտ նւիրւած մնալով իր հարազատ ժողովրդին ու հայրենիքին:

Յարգանք նրա բազմամեայ եւ վաստակաշատ աշխատանքին:

8 յունւարի 2013

***

ՇՐՋԱՆԻ ԸՆԿԵՐՆԵՐԻ ԽՕՍՔ՝ ԼԵՒՈՆ ՄԻՆԱՍԵԱՆԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ՅՈՒՂԱՐԿԱՒՈՐՈՒԹԵԱՆ ԵՒ ԹԱՂՄԱՆ ԸՆԹԱՑՔՈՒՄ, Ս. ԱՍՏՒԱԾԱԾԻՆ ԵԿԵՂԵՑՈՒ ՇՐՋԱՓԱԿՈՒՄ, ԸՆԹԵՐՑՒԱԾ ՊՐՆ. ԱՐԹԻՆ ՄՈՒՐԱԴԵԱՆԻ ՄԻՋՈՑՈՎ

Սգակիրներ՝

2012 թւականի դեկտեմբեր 31-ին, իր աչքերն առյաւէտ փակեց բոլորիս կողմից սիրւած եւ յարգւած, ազգային- հասարակական գործիչ՝ ընկեր Լեւոն Մինասեանը, խոր վշտի մատնելով դաշնակցական մեծ ընտանիքին:

Ընկեր Լեւոն Մինասեանը դեռեւս ուսումնառութեան տարիներից նւիրւեց ազգային աշխատանքներին, լայն գործունէութիւն ծաւալելով այդ բնագաւառում: Նա երիտասարդ տարիքում ծանօթանում է Հ.Յ. Դաշնակցութեան գաղափարին եւ զինւորագրւում կուսակցութեան շարքերը, ամբողջովին նւիրւելով ազգին ու հայրենիքին ծառայելու սուրբ գաղափարին:

1939 թւականին, Իսֆահանում ուսումն աւարտելուց յետոյ արդէն «Դաշնակցական» Լեւոն Մինասեանը, փութաց հայրենական գիւղը՝ Փերիա գաւառ, ծառայելու իր ժողովրդին եւ նւիրւելու մատաղ սերնդի դաստիարակութեան եւ լուսաւորութեան վեհ գործին:

Ուսուցչութեան բազմաչարչար աշխատանքի կողքին ստանձնեց կուսակցական  մէկ շարք կարեւոր պատասխանատւութիւններ, ինչպէս գիւղական խմբի կազմակերպչական աշխատանքները: Վարել է Փերիայի կոմիտէի շրջիկ ներկայացուցչի հանգամանքը: Տարիներ մասնակցել է շրջանի Ներկայացուցչական ժողովներին, որպէս Խոյգան գիւղի ներկայացուցիչ: Անդամակցելով   մարմինների կազմում ծաւալել է լայն գործունէութիւն:

2-րդ Համաշխարհային Պատերազմի փոթորկալից օրերին, երբ Իրան ներխուժեցին Խորհրդային Միութեան եւ անգլիական բանակները, ինքն եւս իբրեւ կուսակցական գործիչ ենթարկւեց հալածանքների եւ զերծ չմնաց հետապնդումներից:

Շահական կառավարութեան հրահանգով, երբ փակւեցին հայոց ազգային դպրոցները, Նոր Ջուղայի Այգեստանի Կոմիտէի որոշմամբ, ընդդիմացողների շարքում էր եւ ընկեր Լեւոն Մինասեանը: Նա միւս կուսակից ուսուցիչների կողքին իր սեփական տնում դասաւանդում էր հայոց լեզւի առարկաները:

Յետագային ազգային կեանքում տարբեր պատասխանատւութիւններ զբաղեցնելով աստիճանաբար լոկ կազմակերպական աշխատանքներից անցաւ իրեն անչափ սիրելի եւ գրաւիչ՝ բանասիրութեան աշխատանքին, Նոր Ջուղայի, Փերիոյ գաւառի, Իրանի եւ իրանագիտութեան ասպարէզում թողնելով մեծ աւանդ:

Հաւատարիմ իր գաղափարին, նիւթա-բարոյական զօրակցութիւնը ներդնելով Հայ Դատի պահանջատիրական  պայքարին, նեցուկ էր հանդիսանում շրջանի Հայ Դատի Յանձնախմբին: Նրան յուզող հարցերից էին՝ Հայաստանի հզօրացման, Արցախի ինքնորոշման եւ ջաւախքահայութեան խնդիրները, ուր եւ առաջաիններից էր այդ ուղղութեամբ տարւող հայրենանպաստ աշխատանքների շարքերում:

Սիրելի՛ ընկեր Լեւոն, քո բացակայութիւնը Հ.Յ. Դաշնակցութեան շարքերից դեռ երկար ժամանակ կը զգացւի:

Քո լուսաւոր յիշատակը միշտ վառ է մնալու ընկերներիդ սրտերում, որպէս մտաւորական եւ իսկական նւիրեալ: Ամէն անգամ խոր կսկիծով ենք յիշելու քո կորուստը, սակայն բերկրանքով պիտի յիշենք այն մեծ աւանդը, որ դու թողեցիր մեր հոգիներում ու սրտերում: Աւանդ՛, որով դեռ սերունդներ պիտի դաստիարակւեն:

Յիշատակդ վա՛ռ։ Հողը թեթեւ գայ վրադ։ Հանգի՛ստ աճիւններիդ։

8 յունւարի2013

***

ՓԵՐԻՈՅ ԿՐԹԱՍԻՐԱՑ ՄԻՈՒԹԵԱՆ ԽՕՍՔ՝ ԼԵՒՈՆ ՄԻՆԱՍԵԱՆԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ՅՈՒՂԱՐԿԱՒՈՐՈՒԹԵԱՆ ԵՒ ԹԱՂՄԱՆ ԸՆԹԱՑՔՈՒՄ, Ս. ԱՍՏՒԱԾԱԾԻՆ ԵԿԵՂԵՑՈՒ ՇՐՋԱՓԱԿՈՒՄ, ԸՆԹԵՐՑՒԱԾ ՊՐՆ. ՀԱՅԿ ՀԱՅԱՐԱՊԵՏԵԱՆԻ ՄԻՋՈՑՈՎ

Գերաշնորհ Սրբազան Հայրեր,

Հոգեշնոր Հայր Սուրբ,

Արժանապատիւ Քահանայ Հայրեր,

Եւ շատ սիրելի սգակիրներ, հարազատներ,

Իմ կողմից անձամբ, Նոր Ջուղայի, Շահինշահրի եւ Թեհրանի Փերիոյ Կրթասիրաց Միութիւնների կողմից, ինչու չէ ընդհանուր Փերիայի հայութեան անունից ուր ապրում են այս սերունդը, մեր խորին վշտակցութիւնն ենք յայտնում իրանահայութեան,  ի  մասնաւորի Նոր Ջուղայի հայութեանը, այս մեծ կորստի՝ բոլորի կողմից սիրւած աւագանի ուսուցիչ Լեւոն Մինասեանի մահւան առթիւ:

Ասում են թէ անփոխարինելի մարդիկ չկան, բայց թերեւս, Լեւոնը անփոխարինելի էր իր բանասիրութիւններով, իր բազմատեսակ աշխատանքներով ու պրպտումներով, այդ տեղը յաւերժ է պահւելու եւ միշտ մնալու է իր տեղում:

Լեւոնը իրանահայ նւիրեալն էր:

Կրօնի սպասաւոր չէր, շուրջառ չունէր ուսերին ու ոչ էլ գլխին՝ վեղար, բայց ողջ էութեամբ, կերպարով, ապրումներով, Նոր Ջուղայի Ս. Ամենափրկչեան Վանքի սպասաւորն էր, մի խօսքով, Ս. Ամենափրկչեան Վանքի ճգնող վանականը, բանասիրութեան առաջատար երախտաւորը, գիտաշխատողը...

Այո՛, միայն նա գիտէր Ս. Ամենափրկչեան Վանքի, նրա թանգարանի, մատենադարանի, Միջին Արեւելքում առաջին տպարանի եւ Վանքի հարուստ եւ արժէքաւոր արխիւների մասին, այդ բոլորը նա գուրգուրում ու հսկում էր որպէս երդւեալ ու հաւատարիմ աւանդատէր: Այս բոլորը նա անում էր ո՛չ թէ որպէս մասնագիտութիւն կամ պարզ զբաղմունք, այլ որպէս հոգու պարտք եւ բարոյական յանձնառութիւն:

Նա հոգեպէս սիրում էր իր ծննդավայրը, իր գաւառը՝ Փերիան: Այս ուղղութեամբ էլ նրա 350 տարիների տարեգրութեան կենդանացնող շունչը դարձաւ իր գրչին պատկանող «Պատմութիւն Փերիայի Հայերի», «Համառօտ պատմութիւն Փերիոյ Կրթասիրաց Միութեան 50-ամեակ»-ի, «Փերիոյ հիւանդանոց»-ի եւ այլ յօդւածների:

Մենք թէեւ սգում ենք, սակայն չենք տխրում երջանիկ յուշերով լեցուն այս նւիրեալի, Փերիոյ աստղը հանդիսացող այս առաջատարի մահւան առթիւ եւ ասում ենք՝ երթդ բարի, հանգի՛ստ աճիւններիդ... սիրելի՛ուսուցիչ:

8 յունւարի 2013